Nieuws van het Vlaams Apothekers Netwerk

In deze eindejaarsboodschap blikken we samen vooruit naar 2026. In deze video laten we bewust de zeven bestuurders van het Vlaams Apothekersnetwerk aan het woord. Elk van hen vertegenwoordigt een beroepsvereniging die lid is van VAN en brengt zo de stem van het apothekersveld mee.

Met het grootste deel van het vaccinatieseizoen achter ons, tekenen de cijfers in de apotheek een duidelijk beeld.

We naderen het einde van het vaccinatieseizoen. Helaas is er toch een grieppiek op komst in België. Daarom loont het om nu nog een laatste inspanning te doen, voordat we in de waakvlamfase van het vaccinatieseizoen gaan. Patiënten die nu gevaccineerd worden, bouwen tijdig bescherming op wanneer de griepcirculatie toeneemt. Dat maakt deze weken waardevol.

Met het vaccinatieseizoen 2025–2026 stilaan in de eindfase, is dit een goed moment om even stil te staan bij wat samen gerealiseerd werd en vooruit te kijken naar wat komt. In deze bijdrage blikt Marleen Haems, algemeen directeur VAN, terug op een intens maar betekenisvol seizoen. Ze benoemt de inzet op het terrein, de lessen uit een moeilijke start en de kracht van samenwerking tussen vaccinatoren. Tegelijk kijkt ze vooruit, met richtlijnen voor de komende jaren en een sterke rol voor de apotheker in het preventieverhaal.

De apotheek is voor duizenden mensen elke dag het eerste aanspreekpunt voor zorg. Nabij, toegankelijk en zonder drempels. Met onze nieuwe campagne in het kader van het thema ‘Iedereen ambassadeur’ willen we dat nog sterker in de kijker zetten.

Vaccineren in de apotheek is een relatief nieuwe zorgtaak die apothekers de voorbije jaren met overtuiging hebben opgenomen. Wat begon als een grote uitdaging tijdens de pandemie groeide uit tot een vast onderdeel van de eerstelijnszorg. Het succes hiervan is vooral te danken aan de unieke positie van de apotheker: altijd nabij, altijd bereikbaar en altijd klaar om in duidelijke taal advies te geven. In een periode van onzekerheid bleek die nabijheid een bijzonder goed hulpmiddel. Het laat zien hoe preventie vorm krijgt in kleine gesprekjes, geruststellingen en een prik die meteen aansluit bij advies. Vaccinatie in de apotheek ontstond initieel door een tijdelijke maatschappelijke behoefte maar is vandaag verankerd in het beroep. Als vast onderdeel van een breder zorgverhaal biedt het een effectieve versterking voor andere vaccinatoren. De rol vraagt nauwkeurigheid, empathie, communicatieve kracht en klinisch inzicht. Allemaal vaardigheden die jonge collega’s meenemen in hun opleiding en tijdens hun eerste stappen in het veld.

De opleiding Farmaceutische Wetenschappen is de springplank naar het apothekersberoep. Het is een uitdagend traject waarin wetenschap, zorg en persoonlijk contact samenkomen. Als afgestudeerde studenten kiezen voor een toekomst in de apotheek, staan ze dicht bij patiënten. Ze spelen een rol in preventie en werken mee aan oplossingen voor complexe gezondheidsuitdagingen. Ook dit academiejaar kozen heel wat studenten voor deze opleiding. Er mochten het vorige academiejaar ook heel wat andere studenten hun welverdiende diploma ontvangen. We vroegen de vier Vlaamse universiteiten naar hun eerste cijfers voor dit academiejaar. Ze geven een beeld van hoe de instroom en uitstroom in Farmaceutische Wetenschappen evolueren. De meeste universiteiten zien een stijgende of stabiele instroom, wat erop wijst dat de opleiding stevig blijft staan en zelfs meer en meer aantrekkingskracht krijgt.

De voorbije maanden deelden we verschillende verhalen van apothekers die de stap hebben gezet naar hun eigen apotheek. Hun trajecten verschillen van elkaar, maar de vragen die opduiken zijn vaak vergelijkbaar. Hoe begin je eraan? Waar vind je begeleiding? Hoe weet je of een apotheek echt bij je past? Tegelijk zien we hoe waardevol zo’n overstap kan zijn, zowel professioneel als persoonlijk. We spraken met Dimitri Langens, titularis van Apotheek Eelen in Schilde. Zijn ambitie was er al tijdens zijn studies, maar kreeg pas echt vorm na een aantal jaren goede praktijkervaring te hebben opgebouwd. Wat volgde was een proces met veel stappen en keuzes. Dimitri vertelt hoe hij zijn traject heeft ervaren, wat hem hielp om knopendoor te hakken en welke inzichten hij wil doorgeven aan collega’s die zelf nadenken over een overname.

Wanneer een geneesmiddel plots niet meer beschikbaar is, een patiënt een hulpstof niet verdraagt of een specifieke dosis niet commercieel verkrijgbaar is, kan de apotheker het verschil maken. De magistrale bereiding biedt dan een flexibel, veilig en persoonlijk alternatief dat perfect aansluit bij de noden van de patiënt. Tijdens het medisch-farmaceutisch overleg (MFO) over magistrale bereidingen staat dit maatwerk centraal: hoe kunnen artsen en apothekers samenwerken om via magistrale bereidingen oplossingen te vinden voor problemen uit de dagelijkse praktijk?

In september dit najaar vond de kick-off plaats van het VAN-ondersteuningstraject ‘Doorstart Kringwerking’ (met de steun van Vlaanderen). In dit traject gaan zes geselecteerde apothekerskringen actief aan de slag om hun kringwerking te versterken of een stevige (door)start te laten maken. Intussen zijn twee maanden verstreken, en er werd niet stilgezeten. Vandaag heeft elke kring een helder beeld waarnaar ze willen toewerken, hoe ze dat precies zullen aanpakken en gingen ze hier zelfs al concreet mee aan de slag. Met hun doelgerichte acties willen de kringen inspelen op lokale noden.

Digitalisering komt steeds meer naar voren van de apotheek. Inzicht in de noden, verwachtingen en ervaringen van apothekers is nodig om nieuwe tools bruikbaar en relevant te maken. Daarom lopen er op momenteel twee enquêtes die goede data kunnen verzamelen, één vanuit VAN en één vanuit de Universiteit Antwerpen. Beide bevragingen belichten een ander facet van digitalisering en geven waardevolle input om toekomstige ontwikkelingen beter af te stemmen op de realiteit in het werkveld.

Op 24 november bracht VAN collega’s uit het netwerk samen voor de Rondetafel Geïntegreerde Zorg. VAN werkt met de ondersteuning van Vlaanderen onder meer rond geïntegreerde en doelgerichte zorg. Vorig jaar voorzagen we in dit kader middelen om lopende én nieuwe initiatieven bij de lokale beroepsverenigingen te versterken die de rol van de apotheker in geïntegreerde zorg exploreren. Zoveel maanden later, biedt dit ontmoetingsmoment de kans om samen in gesprek te gaan, te leren van elkaars initiatieven en ervaringen en na te denken over de toekomst van deze initiatieven en projecten en hoe ze in de toekomst kunnen evolueren naar echte geïntegreerde zorg.