Eerstelijnszones, zorgraden en kringwerking

Vlaanderen telt 60 eerstelijnszones. Dat zijn geografisch afgebakende gebieden, gevormd door 1 of meerdere gemeenten, met een bevolking van minstens 60.000 inwoners. Elke eerstelijnszone wordt aangestuurd door een zorgraad. De zorgraad bestaat op zijn beurt uit vertegenwoordigers van verschillende clusters: zorg, welzijn, lokale besturen, personen met een zorg- en ondersteuningsnood en optionele partners. Elke eerstelijnszone telt minstens 60.000 inwoners. De huidige indeling, geldig vanaf 1 januari 2025, is terug te vinden op de kaart hieronder.

(Afbeelding: Departement Zorg)

Elke eerstelijnszone wordt aangestuurd door een zorgraad, samengesteld uit vertegenwoordigers van zorg, welzijn, lokale besturen, cliënten en optionele partners. In heel wat eerstelijnszones zetelt een apotheker in de zorgraad als vertegenwoordiger van de cluster zorg. De zorgraden hebben een aantal basisopdrachten. Daarnaast kunnen extra opdrachten aan hen worden toegekend die inspelen op de lokale situatie en context binnen een eerstelijnszone. Samen met de beroepsverenigingen voor apothekers ondersteunt VAN de apothekers die een rol opnemen in de zorgraad van hun eerstelijnszone.

Ook tijdens de covid-19-pandemie nemen ze een aantal belangrijke taken op.

Klik hier om te weten te komen tot welke eerstelijnszone jouw gemeente behoort.

Kringwerking

Om een efficiënte geïntegreerde zorg mogelijk te maken is kringwerking erg belangrijk. Daarom streeft VAN naar een goed werkende apothekerskring in elke eerstelijnszone. Deze kring omvat alle apothekers die werkzaam zijn binnen die eerstelijnszone en is lokaal het aanspreekpunt tegenover de andere partners binnen de eerste lijn.

Wat is een apothekerskring?

Een apothekerskring is een lokale groepering van lokale apothekers en FTA’ers (apotheekteams) die werken, stage lopen of zich lokaal engageren in (eender welke) apotheek binnen een bepaalde eerstelijnszone (ELZ). Dat onderscheidt een kring ook van een lokale beroepsvereniging die in een ruimer gebied en op verschillende andere domeinen actief is. Binnen zo’n kring streeft iedereen hetzelfde doel na en worden de belangen binnen de beroepsgroep behartigd. Een apothekerskring is een netwerkvorm die helpt om collega’s in de eerstelijnszone te verenigen, (beter) te leren kennen en de zichtbaarheid van de beroepsgroep te vergroten. De kring vormt de lokale barometer op het terrein en bundelt in twee richtingen de signalen richting zorgraad en lokale beroepsvereniging. (definitie opgesteld in samenwerking met de lokale beroepsverenigingen)

Op dit moment beschikken we als apothekers over 60 informele kringen, ondersteund door de lokale beroepsverenigingen van het VAN-netwerk.

Het is belangrijk dat elke apotheker zich vertegenwoordigd kan voelen door zijn kring. VAN ontwikkelde samen met de lokale beroepsverenigingen uit het netwerk een leidraad voor samenwerking in apothekerskringen, waarin toegelicht wordt (1) welke meerwaarde een apothekerskring kan betekenen voor jou en je collega’s en (2) hoe je het versterken van een apothekerskring precies kan aanpakken. Dit document werd afgetoetst bij apothekers die zich actief engageren in hun apothekerskring en apotheker vertegenwoordigers in de zorgraden.

Basis voor samenwerking in apothekerskringen

Intervisie over kringwerking: herbekijk de sessie en raadpleeg het verslag

Op 18 maart 2025 vond de intervisie over kringwerking plaats. Apothekers die een trekkersrol opnemen binnen hun kring gingen in gesprek over de meerwaarde van apothekerskringen en hoe je hun werking kan opstarten of versterken.

Tijdens het digitale moment werd een leidraad voorgesteld met praktische inzichten, tips en voorbeelden. Aan de hand van pollvragen en uitwisseling van ervaringen werd verder verdiept in uitdagingen en opportuniteiten binnen de kringwerking.

Kon je er niet bij zijn of wil je alles nog even opnieuw doornemen?

Lees hier het verlsag van het infomoment

Bekijk hier de presentatie van de infosessie