De coronacrisis bracht niet enkel een fysieke ziekte. De maatregelen en angsten die ermee gepaard gaan, zijn slopend voor de mentale gezondheid. Klinisch psychologen hebben het nog steeds erg druk. Maar ze blijven onvermoeid doorgaan. Ze spelen ook een belangrijke rol in het vaccinatiedebat en het aanspreken van anti-vaxxers. Koen Lowet, Managing director Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen (VVKP) vertelt hoe psychologen dit allemaal precies aanpakken.
Hoe gaan psychologen dagelijks te werk met de coronamaatregelen? Welke uitdaging heeft de crisis gebracht voor jullie?
De risicobeperkende maatregelen hebben klinisch psychologen gedwongen om creatief uit de hoek te komen, in het bijzonder rond de modaliteiten en het leveren van zorg op afstand. Beeldbellen werd uiteraard een vaak gehanteerde methode, maar veel collega’s en hun patiënten kozen er ook voor om hun consultaties in de buitenlucht af te werken, vaak al wandelend.
De crisis legde echter opnieuw een aantal pijnpunten bloot in de gebrekkige financiering en organisatie van psychologische zorg in dit land. Psychologen staan er letterlijk alleen voor. Als één van de weinige zorgverstrekkers werden ze niet gecompenseerd voor hun beschermingsmateriaal, omdat ze nog niet opgenomen zijn in de RIZIV-wetgeving. Terwijl de vele praktijken in de eerstelijnszorg allemaal stilaan vol dreigen te lopen door de toenemende vraag aan psychologische hulp, kijkt de overheid nauwelijks naar ons om. Er wordt wat geld bijgestoken voor 1 à 2 bijkomende krachten op de centra voor geestelijke gezondheidszorg, maar daar is het probleem niet mee opgelost.
Klinisch psychologen die als zelfstandig zorgverstrekker op de eerstelijnszorg werken, trekken dan maar hun plan. We hebben ons georganiseerd om elkaar te ondersteunen via onze kringen. Bijvoorbeeld met de Siilo-app. Die gebruiken we om snel onder elkaar te communiceren over zaken zoals wie er nog een plekje vrij heeft om een patiënt over te nemen.
Op welke manieren staan psychologen de vaccinatiestrategie bij?
Onze expertengroep “Psychology and Corona” adviseert ons beleid rond de coronacrisis en de Task Force vaccinatie. Dat is belangrijk, want psychologen doen ook effectief onderzoek naar anti-vaxxers en andere redenen die mensen hebben om weigerachtig te staan tegenover het vaccin. Het clichébeeld van de “anti-vaxxer” blijkt namelijk niet altijd te kloppen.
Als clinici kiezen we er bewust voor om ons niet te sterk te profileren in het vaccinatiedebat. Uiteraard beseffen wij het belang van vaccinatie voor de aanpak van deze gezondheidscrisis, maar we moeten bereikbaar zijn voor iedereen die met angsten en zorgen kampt. Indien wij ons publiekelijk al te sterk “pro” zouden uitspreken, zouden wij daarmee een belangrijke groep van patiënten kunnen afschrikken en net die groep heeft onze zorg broodnodig.
Hoe kunnen psychologen en apothekers nog zoal samenwerken als zorgverleners, buiten Covid-19?
Ik denk dat klinisch psychologen en apothekers heel nauw kunnen samenwerken rond een aantal thema’s. Denk maar aan het verstrekken van gezondheidsinformatie, het correct begeleiden van psychofarmaca, patiënten leiden naar klinisch psychologen en omgekeerd. Zowel de huisapotheker als de huispsycholoog zullen groeien naar 2 onmisbare rollen in de lokale eerstelijnszorg.
De toekomst van onze gezondheidszorg ligt in kleine, multidisciplinaire teams die lokaal goed zijn ingebed in de wijk. Onze beide beroepen kunnen daar een sleutelrol in spelen gezien we van oudsher altijd al multidisciplinair ingespeeld zijn. Misschien daarom dat we elkaar zo vlot vinden in een visie over waar we naartoe moeten.