Image
Atherosclerotische hart- en vaatziekten (ASCVD) hebben een enorme impact op de gezondheid van de Vlaamse bevolking. Samen met kanker zijn ze de voornaamste doodsoorzaak in België. Toch zijn ze veel minder bekend dan kanker en zijn er minder initiatieven om ze aan te pakken. Daarom spreken zorgverleners soms van een stille epidemie.
De nood aan het beheer van deze ziekten werd gepresenteerd tijdens een rondetafelgesprek bij het federaal parlement. Tijdens deze ronde tafel konden de deskundigen de aandacht vestigen op de noodzaak om snel verschillende acties uit te voeren. Lees hier het rapport, de bevindingen en de voorstellen van deze hoorzitting.
Collega Marie Van De Putte (Zorgzaam Leuven en bestuurder bij VAN) en Prof. Dr. Gijs Van Pottelbergh (Zorgzaam Leuven, KU Leuven en huisarts) waren gevraagd om op de parlementaire ronde tafel enkele oplossingen te formuleren. We vroegen wat de problematiek van ASCVD precies inhoudt, wat we eraan kunnen doen en hoe de huisarts en huisapotheker hierin kunnen passen.
Waarom spreken jullie over stille epidemie?
Gijs: Cardiovasculaire aandoeningen (CVD) zijn samen met kanker de belangrijkste doodsoorzaak in België, elk verantwoordelijk voor 25% van de sterfgevallen. Hoewel het sterftecijfer even hoog is als bij kanker, worden er weinig initiatieven genomen om het aantal gevallen van CVD te verminderen, in vergelijking met de overvloed aan initiatieven voor kanker. Daarom spreken we over stille epidemie. De bevolking is er zich momenteel nog te weinig van bewust.
Marie: De grote gezondheidslast wordt ook weerspiegeld in de kost die atherosclerotische cardiovasculaire aandoeningen met zich meebrengen, namelijk €1.8 biljoen in gezondheidszorguitgaven en meer dan €2 biljoen aan productiviteitsverlies. Om de algemene mortaliteit in België aan te pakken, moeten we ons beginnen richten op CVD.
Wat is population health management? Hoe kan het deze situatie helpen?
Marie: Aangezien de middelen in de gezondheidszorg schaars zijn, en zullen blijven, is een nieuwe benadering van de gezondheidszorg nodig. Om onnodige uitgaven en verspilling van middelen te voorkomen, moet de gezondheidszorg doelgerichter worden en zich meer richten op preventie en het opsporen van de ziekten in een vroeger stadium. Daarvoor is het belangrijk dat mensen die het grootste risico lopen op negatieve gezondheidsresultaten, geïdentificeerd worden.
Gijs: Essentieel om dit te bereiken is het gebruik van gegevens ‘data’ voor de besluitvorming, ook wel data-gestuurde zorg genoemd. Om risicostratificatie mogelijk te maken en de populaties te identificeren die interventie nodig hebben, om de interventies op maat te maken en hun effect te meten. Cardiovasculaire aandoeningen zouden we sterk kunnen terugdringen via een systeem van population health management. Door het trage verloop van de ziekte kunnen monitoring, preventie, vroegtijdige opsporing en vroegtijdig ingrijpen een enorme impact hebben op de mortaliteit en de ziektelast.
Hoe kunnen huisartsen en apothekers doelgerichter samenwerken om meer mensen met risico vroegtijdig op te sporen?
Gijs: Ik zie een belangrijke synergie tussen apothekers en huisartsen. Samen bereiken zij ongeveer de hele populatie. Dat is een enorme troef.
Marie: Het is belangrijk om onze samenwerking te versterken. Er zijn al verschillende pilootprojecten in België waar apothekers en huisartsen samenwerken om patiënten met een ongekend risico te identificeren. Apothekers voeren in deze projecten risicoanalyses uit. De meeste projecten gaan over diabetes, maar cardiovasculair risico is zeker ook een belangrijke aandoening waarnaar meer onderzoek nodig is.
Gijs: Absoluut, apothekers kunnen zich omwille van hun toegankelijkheid onder meer richten tot personen die niet of nauwelijks naar de huisarts gaan. Een risicoanalyse in de apotheek kan een lagere drempel of een tussenstap zijn om een huisarts te consulteren.
Kunnen lokale huisapothekers, huisartsen en andere eerstelijnszorgverleners meer inzetten op gezondheidspromotie en preventie?
Gijs: Zeker en vast. De lokale buurtgerichte zorgverleners hebben een sterke vertrouwensband met mensen, dat is een belangrijke voorwaarde om gedragsverandering bij mensen bespreekbaar te maken.
Marie: Gezondheidspromotie is evenwel geen gemakkelijke taak en mensen staan er niet altijd voor open om zo’n gesprek aan te gaan met hun apotheker. Een risicoanalyse in de apotheek kan heel nuttig zijn om levensstijlaanpassingen wel bespreekbaar te maken. En anderzijds kan de apotheker de hoog risico personen gericht doorverwijzen naar de huisarts.
Gijs: Via deze interdisciplinaire samenwerking kunnen huisartsen de verdere opvolging bepalen en patiënten ook een duwtje in de rug geven om deel te nemen aan programma’s of doorverwijzen naar een diëtist, tabakoloog en andere verdere hulp.
