Image
In het alledaagse ritme van de apotheek, waar elk geneesmiddel en gesprek een deel is van de patiëntzorg, staat Sara Tsjoen stevig in haar schoenen. Zij is een ervaren apotheker in hart en nieren en een vertrouwd gezicht voor haar patiënten. Ze was ook één van de apothekers die een interessante presentatie gaf over het dagdagelijkse werk in de apotheek tijdens de Pharma Career Day van VFSO (Vlaams Farmaceutisch Studenten Overleg) van dit jaar.
Sara heeft twee apotheken onder haar toezicht in Gent. En hoewel deze apotheken beide instaan voor kwaliteitsvolle zorg, hebben ze toch een ietwat verschillende manier van werken. In deze schijnbaar eenvoudige setting zijn er nog steeds complexe scenario’s die gericht advies en vertrouwen nodig hebben. Volgens Sara zijn er veel redenen om te kiezen voor het diverse beroep van apotheker. Al blijven er ook uitdagingen waar ze alle studenten en nieuwe apothekers van bewust wil maken. We gingen in gesprek om haar visie te horen op het leven van een officina-apotheker en waarom zij ervoor gekozen heeft.
Wat spreekt jou persoonlijk het meest aan in de verschillende rollen als apotheker?
Ik heb bewust gekozen voor het beroep van apotheker vanwege de interactie met mensen en het feit dat elke dag anders is. We weten nooit wat de dag zal brengen, en dat vind ik het meest uitdagende en interessante aspect. Dat betekent niet alleen contact met patiënten, maar ook met mantelzorgers, artsen, verpleegkundigen, kinesitherapeuten en natuurlijk ook met collega's. Ons doel als apotheker is om bij te dragen aan de gezondheid en het welzijn van de patiënten. Dat betekent ook dat we een vertrouwensband opbouwen en hen adviseren, niet alleen over medicatie, maar ook over het algemeen welzijn en gezondheidszorg.
Ik heb twee heel verschillende vestigingen. In de ene apotheek is het contact heel persoonlijk en veel van de patiënten komen voor medicatie, advies en een praatje. De tweede vestiging is groter en heeft meer passage. Daar hebben we veel verschillende patiënten en een breder scala aan diensten. Toch is voor beide apotheken het persoonlijke contact met de patiënten en het opbouwen van vertrouwen essentieel. En ze liggen zelfs maar 800 meter van elkaar. Kortbij elkaar en toch anders dus.
Dat is echt een groot verschil tussen werken als apotheker in een officina, waar je niet weet hoe je dag eruit zal zien omdat je niet weet welke patiënt als eerste binnenkomt met welke vraag, en in de industrie, waar de dagelijkse taken voorspelbaarder zijn. Maar bij ons is die onvoorspelbaarheid juist een goede factor. Je functie is ook heel anders ingevuld dan bijvoorbeeld een ziekenhuisapotheker of in een woonzorgcentrum.
Wat zijn volgens jou essentiële kwalificaties, competenties en houdingen die een goede apotheker moet hebben?
Het menselijke aspect is echt superbelangrijk, want je hebt elke dag contact met mensen, van een moeder van een baby van drie dagen oud tot een dame van 95 die nog thuis woont. Afhankelijk van in welke apotheek je werkt en waar je interesses liggen, kun je je specialiseren of het hele takenpakket op je nemen. Als je bijna alleen in een apotheek staat, doe je meestal alles van A tot Z. Werk je in grotere apotheken, dan worden de functies verdeeld, en dat kan zeer divers uitdraaien, omdat onze taken dat ook zijn. Je hebt je farmaceutische handelingen aan de toonbank, maar ook het bestellen en beheren van de apotheek. Dat is weer een ander aspect, zoals aan- en verkoop en het verwerken van bestellingen. En dan heb je nog de magistrale bereidingen die gedaan moeten worden.
Als je creatief bent, kan dat zeker ook tot uiting komen. Bijvoorbeeld door acties in de apotheek op te zetten en de sociale media of website creatief aan te vullen. Zelfs gewoon de apotheek creatief aankleden is belangrijk. Wij zijn nu bijvoorbeeld fiches aan het maken om mee te geven als extra ondersteuning bij onze uitleg, in de vorm van een kleine bladwijzer. Dat is omdat een van de collega’s dit idee voorstelde en wij dit zeker ook handig vonden.
Kunnen multitasken en stressbestendig zijn is ook nuttig. Ik vind niet dat wij een superstressvol beroep hebben. Integendeel. Een beetje humor kan ook altijd leuk zijn. Want als jij positief en met een bepaalde dynamiek de patiënt bedient, dan zullen ze ook sneller terugkomen. Als je in een team werkt, kan die dynamiek er zijn, maar als je met patiënten werkt, weet je ook nog niet wat je dag zal brengen, het geven en nemen komt dan ook in de vorm van een bloemetje, een dankjewel of gewoon een glimlach. Wij zijn er als luisterend oor, heel laagdrempelig ook.
Wat maakt het beroep als apotheker volgens jou uitdagend en lonend?
De diversiteit, het unieke karakter en het feit dat je echt kunt groeien in de apotheek, als apotheker en als mens. Uiteindelijk doet iedereen zijn werk deels om geld te verdienen, maar ik hoop vooral dat iemand een apotheek binnenstapt omdat hij de meerwaarde van zijn werk ziet. Voor mij persoonlijk ben ik al enorm gegroeid als apotheker door elke dag in contact te komen met mensen en door de groei en evolutie van ons vak. Ik werk bewust met stagiairs om ook elke dag bij te leren. Ik vraag ook vaak aan mijn stagiairs, of ik zeg dat al van tevoren, dat “ik hen in huis neem omdat ik ook iets wil leren”.
Aan de andere kant heb ik wel soms wat moeite met de bijkomende administratieve rompslomp. Ik vind dat het soms een beetje te veel kan zijn. Dat we kwaliteit leveren en dat dat wordt bijgehouden in een kwaliteitshandboek, vind ik allemaal prima en normaal. Ook de traceerbaarheid begrijp ik. Maar de zelfevaluaties, die er nu bijgekomen zijn, kan ons wat vertragen. Zeker als je alleen werkt, weet je precies wat je doet. Om dan nog eens een audit te moeten doen, vind ik een extra belasting. En als je een verantwoordelijke apotheker bent, weet ik niet of dat dan echt veel meer waarde toevoegt. We zijn nog steeds verplicht deze zelfevaluaties te doen. Dat is nog steeds prima want dat houdt in dat al onze dagelijkse taken in de officina-apotheek worden opgefrist, zoals bereidingen, kwaliteit, infrastructuur, ons personeel, evaluaties en dergelijke.
Hoe zie jij de toekomst van het beroep als apotheker evolueren, met betrekking tot nieuwe ontwikkelingen en kansen?
Ons takenpakket is de laatste jaren ongelooflijk veranderd. Ik ben nu twintig jaar afgestudeerd en ik denk dat het de laatste tien jaar bijna de helft meer is geëvolueerd dan vroeger, en dat is positief. Het maakt dat onze functie wordt gewaardeerd, dat we onze meerwaarde kunnen tonen en dat we werkzekerheid hebben.
Ik vind dat het advies daardoor ook verbetert. Door bijvoorbeeld te vaccineren, heb ik gemerkt dat er toch nog wat persoonlijke gesprekken waren, vooral in mijn grote apotheek, omdat ik patiënten dan een keer apart kon spreken. Er werden bepaalde dingen gezegd waarvan ik nog niets wist. Dat maakt het in een grote apotheek fijn. Het begeleiden van gesprekken volgens GGG maakt ook dat onze meerwaarde er is.
We leren de mensen alleen maar nog beter kennen in hun thuissituatie en in hun gezondheidsverhaal en we kunnen daar zeker sturen en helpen om zo efficiënt mogelijk een medicijn te gebruiken. En dan heb je ook nog het puntje van de medicatienazichten, waar ik ook zeker voorstander van ben. Het huisapothekerprincipe was al een goed gegeven om te zorgen dat het medicatieschema op punt staat. Nu optimaliseren we het geneesmiddelengebruik en onze zorg door het nazicht nog meer. Maar dat is vooral de laatste jaren geëvolueerd. De laatste jaren is onze opleiding er veel door verbeterd. Studenten zijn echt klaar om in de apotheek te stappen, te groeien en de beste zorg te geven aan de mensen die het verwachten en verdienen.
Wat zou jouw advies zijn voor studenten die overwegen om een carrière als officina-apotheker na te streven?
De apotheek geeft veel extralegale voordelen die je ook in de industrie krijgt. Maar de tijdsinvulling kan heel anders zijn. En het is niet omdat je een laptop van je werk krijgt dat het een cadeau is. Dat betekent ook dat je na werktijd bereikbaar moet zijn, of kunt worden opgeroepen voor bepaalde zaken. Bij de apotheek, ben je tijdens de openingstijden aanwezig en kan je af en toe een keer extra van dienst zijn, maar je hoeft niet constant stand-by te staan. Het grootste voordeel van de apotheek is volgens mij vooral de dynamiek en het werkklimaat. Ik weet zeker dat een apotheker in de officina een heel andere dynamiek met zijn team, collega's en patiënten heeft. Terwijl je in de industrie, of in het ziekenhuis, merkt dat het wat sterker afhangt van het dagelijkse team om je heen.
Elke job is zoeken en hopen dat het de plek is waar je jezelf kunt zijn en waar je kunt groeien en ontwikkelen. En dat kan goed meevallen of tegenvallen. Het is belangrijk voor een stagiair-apotheker of een toekomstige apotheker in de officina om te weten naar welke apotheek ze gaan. Waar ligt ze? Hoe is die bereikbaar? Wat voor patiënten komen langs? Hoe groot is de apotheek? Wat straalt ze uit? Is het een kleine apotheek die meer one-to-one werkt? Of is het zoals mijn andere vestiging, met meer cosmetica in de aanbieding?
En of je daar gelukkig kan worden, bepaalt jouw inzet en motivatie. Sowieso is het altijd een beetje een vraagteken, spannend bij de start. Ja, er zijn zoveel verschillende soorten apotheken. Je kan zelf door je stageapotheek wel voelen waar je wil belanden. Stel jezelf de vragen; “Wil ik bij een zelfstandige apotheker belanden en wil ik daar in een klein team zijn? Mag dat een groter team zijn waar het aanbod breder is? Is het een apotheek waar er zorg verleend wordt en waar patiënten behandeld worden zoals ik zelf graag behandeld wil worden?”
Wil je graag werken in de apotheek, dan is er zeker werk voor jou! Afhankelijk van jouw engagement en inzet kan je meer en meer een ondernemer worden, als je dat wilt, en zo de ambassadeur worden die je wil zijn.
