De eerstelijnszones zorgen sinds hun start voor nauwe samenwerkingen onder zorgverleners, partners in welzijn, lokale besturen en de patiënt zelf. De medewerkers van de zone’s leveren enorme inspanningen om het werk in het veld vlot te laten verlopen. Dit is onmisbaar geweest in de afgelopen 22 maanden van de pandemie.
We spraken met Dr. Rika Van Overmeire, arts en voorzitter van de eerstelijnszone Leuven Zuid. Zij geeft ons haar unieke inzicht over deze samenwerking, de rol van apothekers in de pandemie en hoe die verder kan evolueren.
Hoe ziet u uw taakvervulling als voorzitter van eerstelijnszone Leuven-Zuid?
Als voorzitter beschouw ik het als een van mijn voornaamste taken om vanuit helicopterview naar het grotere plaatje over onze 7 gemeentes heen te kunnen kijken. Hierbij is het belangrijk om op zoek te gaan naar gemeenschappelijke opdrachten, problemen en raakvlakken waar we elkaar kunnen versterken. Vanuit dat perspectief zie ik het als een prioritaire taak de rol op te nemen van verbinder richting al onze partners binnen onze ELZ. In de praktijk betekent dit ook dat daar waar mogelijk we samen met onze stafmedewerkers zoeken naar ondersteunende acties.
Hoe kijkt u als arts en als voorzitter naar de rol van de lokale apothekers in de pandemie?
Ik probeer breed te kijken en me niet te beperken tot mijn insteek als arts. In tijden van de pandemie nemen we bijvoorbeeld binnen onze eerstelijnszone ook het management van twee vaccinatiecentra op. In de lopende periode, hebben we al vrij frequent en intens met de lokale apothekers kunnen samenwerken. Concreet betekent dit een selecte groep mensen die echt wel veel inspanningen leverden om het werk in het veld samen met de andere disciplines tot een goed einde te brengen.
Ik bekijk de rol van apothekers specifiek, bijvoorbeeld het uitvoeren van de sneltesten en het al dan niet zetten van de vaccins door apothekers. Er is hierover momenteel nog geen eensgezindheid en wordt de behoefte door de andere betrokken disciplines in onze eerstelijnszone ook niet zo gevoeld.
We hebben nog wat werk aan de profilering van onze eerstelijnszone: wie zijn we, waar staan we voor, wat doen we, wat kunnen we voor elkaar betekenen? Met dat doel voor ogen, hopen we in de toekomst de lokale apothekers beter te kunnen betrekken in de activiteiten die we als eerstelijnszone samen opzetten.
Hoe verloopt de samenwerking tussen artsen en apothekers in eerstelijnszone Leuven-Zuid?
Samenwerking binnen de eerstelijnszone behelst een zeer uitgebreid netwerk aan partners. Dit netwerk omvat partners vanuit vier clusters die een rol spelen met en rond personen met een zorg of ondersteuningsnood. Het betreft hier niet enkel zorgprofessionals, maar ook partners vanuit lokale besturen, welzijn en zorgvragers zelf, samen met hun ondersteunend netwerk van mantelzorgers en vrijwilligers.
In het verhaal van deze pandemie mag het belang van dit brede netwerk van partners niet vergeten worden. Denk alleen al aan de gevolgen van de pandemie op de mentale veerkracht van mensen, de druk op familiale relaties, de financiële situatie,… We moeten hier samen onze schouders onderzetten!
De huidige samenwerking met apothekers is op dit moment rechtstreeks gerelateerd aan de pandemie. Vanuit de duidelijk gedefinieerde context is deze samenwerking in de beide vaccinatiecentra intens en verloopt vlot. Ze nemen daarin de rol op van farmaceutisch expert, zij leiden de volledige flow van de vaccins in goede banen. Wekelijks nemen zij ook deel aan het dagelijks bestuur dat instaat voor de evaluatie, planning en aanpak binnen de centra. Tenslotte worden zij ook betrokken bij het COVID-team dat de pandemie binnen onze zone van dichtbij opvolgt.
Hoe ziet u de toekomst van de lokale apotheker in de zorgzame buurt?
Als voorzitter is het belangrijk om vanuit een duidelijke visie hierover te kunnen vertrekken. Lokale apothekers vormen één van de actief betrokken partners vanuit gezondheid. Maar ook onze partners uit clusters welzijn, lokale besturen en personen met een zorg- en ondersteuningsnood zetten zich samen in voor een kwaliteitsvol leven voor alle inwoners.
Inspiratie hiervoor vinden we in het concept van Positieve Gezondheid (het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven; Machteld Huber) om je aan te passen en je eigen regie te voeren. Om dat in de praktijk te kunnen realiseren, hebben we elkaars ogen en oren nodig! We vertrekken daarom onder meer vanuit de principes van ‘gelijkwaardigheid’ en ‘samen staan we sterker’. We vertrekken daarbij graag vanuit ieders eigen sterktes. Zo kennen apothekers veel mensen in de buurt en hebben contact op frequente basis. Deze rechtstreekse relatie richting de inwoners uit de buurt vormt hierbinnen een sterkte, een kracht die in allerlei projecten kan ingezet worden.
Om te komen tot de concrete implementatie van het concept zorgzame buurten, hebben we nog wel een hele weg te gaan. Om te beginnen bij de algemeen gedragen definiëring en de bepaling ervan. Ook in deze fase kan een lokale apotheek een belangrijke rol opnemen, hij is immers een vaste, herkenbare en evenwaardige partner.