Image
Het was opnieuw een boeiend en druk jaar voor de apotheker. Samen met een sterke inzet in de vaccinatie, kreeg het thema preventie ook een bredere rol in 2022. Dat was ook te verwachten, aangezien de apotheker door zijn laagdrempeligheid vaak het eerste adviespunt is om ziekten en aandoeningen te voorkomen. Met deze groeiende taak, kwam ook de ondersteuning van het VAN-netwerk op vlak van preventie.
Hoe past de algemene preventie precies in het apothekersberoep? Waar evolueert de rol naartoe? En wat kunnen we doen om apothekers hierin bij te staan? Daar hebben we het over met Karel Verlinde, coördinator van het focusdomein Preventie van het VAN-netwerk. We spreken ook met Tim Tzirtziganis, die sinds kort de fakkel van sponsor van het focusdomein overnam van Georges Verpraet.
“Het onderwerp preventie zal alsmaar meer aan belang winnen”, voorspelt Karel. “Je ziet het vaak terugkomen in bijna iedere, al dan niet politieke, beleidsnota. Tevens is de laagdrempelige apotheker het uitgelezen kanaal om hierin een rol in op te nemen. De duurzame implementatie van deze rol zal elementair zijn om dit ook effectief op te nemen.”
Daar is Tim het mee eens. “We streven allemaal voor een betere volksgezondheid. Zoals in iedere crisis, kende ook de COVID-crisis een herschikking in het medisch landschap. De apotheker kreeg eindelijk de erkenning van een belangrijke sleutel te worden in preventie. Naast de laagdrempeligheid werd er ook gebruik gemaakt van de wetenschappelijke en medische achtergrond die men heeft vergaard tijdens de vijfjarige universitaire opleiding.”
Op verschillende fronten nam de apotheker tijdens de COVID-crisis een belangrijke taak op in preventie, het voorkomen en verkleinen van virusverspreiding bijvoorbeeld. Denk maar aan de verdeling van de mondmaskers, het maken van desinfecterende handgel. En later ook het afnemen van testen en actief vaccineren.
“Deze punten, samen met de druk op de artsen, doet mij concluderen dat we de gezondheidszorg dicht bij de mensen dienen te houden”, zegt Tim. “We moeten gebruik maken van die eerste lijn om zo een maximale gezondheidswinst te oogsten.”
Maand van de Preventie
Eén van de projecten waar het focusdomein Preventie zich vaak mee bezighoudt is de Maand van de Preventie. In 2022 werd dit voor de tweede keer georganiseerd en na een geslaagde eerste editie hebben we dit jaar de focus gelegd op huidkanker. “Een niet te onderschatten thema”, vindt Karel. “Huidkanker is de meest voorkomende vorm én de vorm van kanker die het meest stijgt in België. 40% van alle kankers is een type van huidkanker. Dat inspireerde ons om hier via de Maand van de Preventie meer aandacht voor te vragen.”
Voor dit thema hebben we samengewerkt met boeiende stakeholders. De campagne werd onder andere inhoudelijk mee ondersteund door Stichting tegen Kanker en Euromelanoma. Dit resulteerde in een leerrijke webinar en kwaliteitsvol materiaal voor de deelnemende apotheken. We waren ook prominent aanwezig op Pharmanology. Je kon er een panelgesprek met ons bijwonen alsook de eerst resultaten van de rookstop-campagne van 2021 leren kennen, dankzij Prof. Lies Lahousse.
“2021 was ons lanceringsjaar”, zegt Karel. “Dit vormde de blauwdruk voor de nieuwe editie in 2022. Echter doordat we elk jaar op een ander thema focussen, liggen de accenten ook anders. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de stakeholders, alsook welke data we dit jaar verzamelen. Ik moet wel zeggen dat deze editie mooi verder bouwde op de eerste met nieuwe accenten.”
Er zijn natuurlijk zaken die we nog willen verbeteren naar de volgende editie toe. “Misschien had ik graag meer de focus gelegd op de data-verzameling, het bijhorende belang en de doelstelling hiervan. Zodat we onze rol in preventie effectief kunnen aantonen. Daar zullen we in de toekomst een grotere prioriteit van maken”, aldus Karel.
Erkenning en financiering
Nu apothekers een meer dienstverlenende rol krijgen, zijn er volgens Tim nieuwe financieringsvormen nodig om deze rol kwaliteitsvol te kunnen opnemen. Op federaal niveau lopen momenteel nieuwe projecten waarbij de apotheker niet enkel afhangt van de aflevering van medicatie. “En dat werd tijd”, vindt Tim. “Officina-apotheker zijn, is in mijn ogen nog steeds een mooi en belangrijk beroep. We moeten ervoor waken dat er een correcte vergoeding is. Dat de apotheker zich kan blijven focussen op de kerntaken van het beroep; geneesmiddelenspecialist en het mee optimaliseren van de volksgezondheid.”
Tim verwijst hierbij naar de term QALY (quality-adjusted life year), wat veel wordt gebruikt in het kader van geneesmiddelen. “Bepaalde diensten zijn te meten, bijvoorbeeld het zetten van vaccins, het afnemen van testen. Maar evenzeer het opsporen van interacties tijdens afleveringen en dit op een correcte manier afhandelen is een stap naar een betere QALY”, legt hij uit. “Het is een stap naar besparen op eventueel onnodige ziektekosten. Tijdens deze handeling kan het zijn dat de apotheker niets aflevert en niets verdient, ondanks de vele tijd die er ingestoken werd.”
“Laat België dus leren van andere landen, laten we samenwerken. Enkel zo kunnen we groeien binnen de eerste lijn en plukt de patiënt de meeste vruchten”, aldus Tim.
