Image
Auteur: Apr. Nele Schoenmaekers (KOVAG), Goedele Belaen (EVV)
Waarom valpreventie?
Een val bij een oudere persoon is nooit onschuldig. Naast lichamelijke letsels zoals breuken en hoofdtrauma’s, kan een val leiden tot ziekenhuisopnames, verlies van zelfstandigheid en zelfs sociale isolatie. Het goede nieuws? Vallen is niet onvermijdelijk. Preventie werkt, vooral wanneer ze gedragen wordt door een multidisciplinair team, waarin apothekers een belangrijke rol spelen.
In mei 2025 stond valpreventie centraal met de campagne ‘Neem je valrisico onder de loep’, een initiatief binnen de Maand van de Preventie van VAN. Deze campagne sloot nauw aan bij de jaarlijkse Week van de Valpreventie, georganiseerd door het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen (EVV).
Apothekers gingen met oudere personen in gesprek en brachten hun valrisico in kaart via drie eenvoudige vragen. Bij een verhoogd valrisico volgde een beknopt medicatienazicht en indien nodig een doorverwijzing naar de huisarts. Valpreventie vraagt om een gezamenlijke aanpak, waarbij een nauwe samenwerking tussen huisartsen, apothekers, kinesitherapeuten, ergotherapeuten en andere zorgverleners onmisbaar is. Alleen door de krachten te bundelen, kunnen we écht het verschil maken voor 65-plussers.
MFO Valpreventie: samen sterk tegen vallen
Om die samenwerking verder te versterken, werd een nieuw MFO-programma Valpreventie ontwikkeld. Wil je in jouw gemeente of eerstelijnszone actief inzetten op valpreventie? Dan is dit MFO dé kans om lokaal impact te maken.
Tijdens dit MFO-programma gaan artsen en apothekers samen aan de slag rond de centrale vraag: Hoe kunnen wij oudere personen beter beschermen tegen valpartijen?
De focus ligt op medicatie als één van de valrisicofactoren, maar er is ook aandacht voor andere risicofactoren én voor samenwerking met andere lokale zorgverleners.
Wat mag je verwachten van dit MFO?
- Inleiding: Het belang van valpreventie bij thuiswonende oudere personen
- De Vlaamse richtlijn valpreventie:
- Inzicht in hoe je het valrisico bij oudere personen kan nagaan
- Verkenning van de twaalf belangrijkste valrisicofactoren, waaronder:
- Medicatie
- Stoornis in evenwicht, kracht, gang, mobiliteit
- Cognitieve stoornissen
- Orthostatische hypotensie
- Pijn, urinaire incontinentie, verminderd zicht, en andere risicofactoren
- Praktische handvaten om de risicofactoren aan te pakken en het valrisico te verlagen
- Rollen en samenwerking: Wie neemt welke acties op zich? Wat is haalbaar in de praktijk?
- Introductie tot de STOPPFall Tool: een internationaal gevalideerde tool voor het afbouwen van valrisicovolle medicatie
Leer dit allemaal toepassen met behulp van een casus die je doorloopt tijdens het MFO!
Jouw rol als apotheker
Als apotheker heb je vaak een goed zicht op het medicatiegebruik van oudere personen, maar ontbreekt het soms aan tijd om met alle valrisicofactoren rekening te houden. Tijdens een consultatie kan een arts hier dieper op ingaan. Toch is het voor beide zorgverleners belangrijk om valrisicofactoren tijdig te herkennen en indien nodig door te verwijzen naar de juiste zorgverlener, zoals een ergotherapeut, kinesitherapeut of verpleegkundige. Tijdens dit MFO-programma wordt besproken wat haalbaar is in de praktijk en hoe arts en apotheker hun rol kunnen opnemen bij het voorkomen van valpartijen.
Medicatie is een belangrijke valrisicofactor waarbij zowel apothekers als artsen een actieve rol kunnen opnemen. Verschillende geneesmiddelen verhogen het risico om te vallen, bijvoorbeeld door bijwerkingen zoals duizeligheid, evenwichtsproblemen of spierzwakte. Door samen kritisch naar het medicatiegebruik te kijken en af te stemmen wie welke actie onderneemt, kunnen we valpartijen bij oudere personen helpen voorkomen.
Samen maken we het verschil
Valpreventie vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Dit MFO-programma biedt een unieke kans om lokaal de handen in elkaar te slaan. Zo voorkomen we valpartijen en verbeteren we de levenskwaliteit van ouderen. Elke seconde telt: wereldwijd valt er elke seconde een 65-plusser, elke 11 seconden belandt er één op spoed, en elke 19 minuten sterft er iemand door een val. Valpreventie loont: voor de patiënt en het zorgsysteem.
Wil jij als apotheker actief bijdragen aan valpreventie in jouw regio? Neem dan initiatief en organiseer samen met je lokale huisartsen een MFO Valpreventie!
Want vallen kan voorkomen worden – samen staan we sterker.
Wist je dat je voor dit MFO ook beroep kan doen op een gespecialiseerde moderator?
Contacteer: beroepsontwikkeling@kovag.be voor meer info over dit pakket! Of neem een kijkje op de website: https://kovag.be/kennisdomeinen/valpreventie-0
