Apothekersverhalen - Deel 1

Geertrui Put: “Ik zeg onze patiënten altijd dat we hen gezonder willen maken”

In deze serie artikelen delen we de verhalen van enkele apothekers in de praktijk. Zo reflecteren we op de dagelijkse passie en de functie van de 'huisapotheker' — misschien wel het mooiste en meest toegankelijke beroep, dat ook cruciaal is voor de gemeenschap. We hopen dat deze verhalen niet alleen apothekers, maar ook andere lezers zullen inspireren om met nieuwe ogen naar dit veelzijdige beroep te kijken.

Geertrui Put is de titularis van de dorpsapotheek in Loksbergen. Deze kleine Limburgse gemeente telt amper 2000 inwoners. Het duurde niet lang voor Geertrui om te integreren in de kleine gemeenschap. Ze kent de achtergrond van de dorpelingen en vindt dat dit helpt bij de kwaliteitszorg die ze haar patiënten wil bieden. Preventie komt bij Geertrui op nummer één van de prioriteitenlijst. Haar gedreven team steunt dan ook regelmatig acties en campagnes om de preventieve zorg van hun patiënten te bevorderen.

“Ik hou van de gemoedelijke sfeer in een dorp”, vertelt Geertrui, “Iedereen spreekt me aan met m’n voornaam en ik doe hetzelfde. Dat heeft iets vertrouwelijks. Toen ik net was afgestuurd, heb ik eerst bij een apotheker in Diepenbeek gewerkt. “In de stad merkte ik dat mensen vaak gehaaster waren en minder tijd hadden. De interacties waren meer afstandelijk. Hoewel ik samenwerkte met een goede andere apotheker, lag de nadruk voornamelijk op het afleveren van medicijnen, zonder veel aandacht voor zelfzorg. De eigenaar van de apotheek was vooral een ondernemer, wat een andere dynamiek gaf dan ik voor ogen had voor het runnen van een apotheek.”

Geertrui besliste om te beginnen bij KLAV, de Limburgse beroepsvereniging. “Mijn takenpakket was vrij gevarieerd. Beroepsontwikkeling vond ik heel fijn; infoavonden organiseren, meewerken aan allerhande projecten rond uiteenlopende thema’s, … ik beantwoordde ook telefonisch vragen van andere apothekers. Al voelde ik toch dat het werken met directe patiëntencontacten me veel meer voldoening geeft.”

En toen kwam de aanlokkelijke en ook wel gewaagde kans om apotheek Bollen in Loksbergen over te nemen. “Het is geen evidentie om die stap te zetten als je zo jong bent. Je moet afwegingen maken want het is een enorm financieel engagement. Dat ik vrij zou zijn om zelf te beslissen rond welke thema’s ik wou werken gaf uiteindelijk de doorslag om ervoor te gaan. Ik zou me volledig kunnen inzetten op wat ik echt graag doe. Mijn man Philippe stond ook helemaal achter het idee en is medezaakvoerder.”

Positieve samenwerking

Toen Geertrui de apotheek overnam, was het de vorige eigenaar-apotheker die haar wegwijs maakte en is hij is nog tien jaar blijven werken met Geertrui. “Ik denk niet dat ik een moeilijke baas ben en ik heb hem laten verder doen op de manier die hij bezig was. Hij werkte meer achter de schermen, deed bijvoorbeeld heel graag de magistrale en officinale bereidingen en die stond ik met veel plezier af omdat ik me liever inzette voor zorg en preventie.”

Het team breidde over de jaren uit tot 5 apothekers en ieder jaar een nieuwe apotheker in opleiding. “Stagemeester zijn, vind ik een heel belangrijke taak. Zo blijf ik zelf op de hoogte van de nieuwe inzichten en krijg ik up-to-date informatie. Alles verandert zo snel binnen de farmaceutische wetenschappen. Het is een verrijkende samenwerking voor beide partijen. De student leert bij over het reilen en zeilen in de dagdagelijkse praktijk en als wij vragen hebben, zorgt de stagiair ervoor dat ze de universiteit kunnen bereiken.”

Niet alle collega’s werken fulltime in de apotheek en dat kan soms een uitdaging zijn, geeft Geertrui toe: “Om iedereen op de hoogte te houden, besteden we veel tijd aan het digitaal communiceren van alle nieuwigheden. Wij doen dat via een ‘communicatieblad’ dat we aanvullen zodra er nieuwe informatie binnenkomt. Iedereen leest dit document ’s morgens om te zien of er iets nieuws staat.” Uiteindelijk heeft werken met een uitgebreid team echter meer voordelen dan nadelen. “We hebben de mogelijkheid om flexibel te zijn. Er is altijd wel iemand die kan invallen als er iemand ziek is of met vakantie gaat. Zelf kan ik in principe op woensdagen thuisblijven en mijn dochter naar haar vrijetijdsactiviteiten begeleiden. Als kind had ik ook allerlei hobby’s en ik vind dat ik m’n dochter de kans moet geven zich op die manier te ontplooien.”

Waar Geertrui een absoluut punt van maakt, is dat er altijd twee apothekers aanwezig zijn. “Zo hoeven de mensen niet te lang wachten voor ze geholpen worden en is er altijd een collega beschikbaar die tijd kan besteden aan de langere zelfzorggesprekken. ”

Prijs van de Huisapotheker

In 2017 won Apotheek Loksbergen de eerste Prijs van de Huisapotheker van het vakblad ‘De Apotheker’. De prijs gaat naar een apothekersteam dat het toen nieuwe concept van 'huisapotheker' op een bijzondere manier ter harte neemt. Het concept is bedoeld voor chronische patiënten die meerdere geneesmiddelen per dag innemen. Zij krijgen bij hun vaste huisapotheker een meer omvangrijke en gepersonaliseerde begeleiding. Zo zorgt de huisapotheker er bijvoorbeeld voor dat het medicatieschema van die patiënten up-to-date is en de huisapotheker zit eveneens op geregelde basis samen met de betrokken patiënt. “Wij deden alles wat van een huisapotheker verwacht wordt al van voor het concept gelanceerd werd. We wisten dat een medicatieschema belangrijk is en we maakten dat al op voor onze patiënten, lang voor er sprake was van een vergoeding voor deze service. Ik vind het gewoon belangrijk dat de patiënten daarbij geholpen worden en zag het als extra dienstverlening voor de chronische patiënten. We zijn hier altijd heel proactief,” zegt Geertrui, “we springen op elk nieuw project of werken zelf nieuwe dingen uit en dat was niet anders met het concept van de huisapotheker.”

Preventie op één

Gezondheidspreventie staat met stip op één als we vragen naar Geertrui’s prioriteiten. “Ik zeg onze patiënten altijd dat we hen gezonder willen maken en vind preventie het allerbelangrijkste. Zo steunen we bijvoorbeeld al jaren het tienduizend stappen project waarbij je mensen motiveert om iedere dag tienduizend stappen te wandelen. We hebben ook de gemeente gemotiveerd om daaraan mee te werken.”

Rookstoppreventie blijft ook een belangrijk en terugkomend thema. “Laagdrempelige zorgverleners zoals apothekers hebben dagelijks contacten met rokers. We kennen de roker en zijn sociale situatie en hebben het nodige vertrouwen. Daar ligt een enorm potentieel aan persoonlijke contacten met rokers, die kunnen leiden tot een rookstoppoging onder begeleiding van een tabakoloog. Maar het vereist dat we het gesprek over roken durven en kunnen aangaan, ook al is de aanleiding voor het patiëntenbezoek helemaal anders. Als een roker bijvoorbeeld om een hoestsiroop vraagt is dat het ideale moment om dit gesprek aan te gaan. We zouden voor alle laagdrempelige zorgverleners een prikkel moeten ontwikkelen, bijvoorbeeld in de vorm van een incentive, om dit gesprek op te starten en door te verwijzen naar de tabakoloog. Verwoede rokers hebben geen nood aan een vermanende vinger maar wel aan een begripvolle zorgverlener of tabakoloog, die tijd kan maken om vanuit de persoonlijke situatie een haalbare oplossing voor te stellen. Een goede samenwerking tussen de zorgverlener en de tabakoloog is daarom essentieel om deze rokers te blijven motiveren en uiteindelijk het succes van de rookstoppoging te vergroten.”

Overleg

Eén keer per maand is er in Loksbergen overleg met de huisartsen. “Dat doen we al heel lang, al van toen ik hier begonnen ben omdat ik een goede communicatie met de huisartsen heel belangrijk vind. Het is uiteindelijk ook maar een uurtje per maand waar iedereen vragen kan stellen over alles wat met onze dagdagelijkse realiteit te maken heeft. Vinden de huisartsen het bijvoorbeeld nuttig om te vaccineren tegen zona? Magistrale bereidingen komen ook wel eens aan bod omdat de software die de huisartsen gebruiken niet altijd up-to-date is.”

Geertrui vindt dialoog van primordiaal belang, ze gaat niet alleen met de huisartsen in gesprek, ze heeft ook haar stoeltje in de Halense Gezondheidsraad waar niet alleen de eerstelijnszorgverstrekkers maar ook de directrice van de lokale school, vertegenwoordigers van de Ouderen Raad, … kortom alle mensen die zich inzetten voor de gezondheid van de inwoners samenkomen. “Als je samenwerkt, bereik je meer. Het is ook dankzij de inzet van de zorgraad dat de gezondheidswandelingen uitgegroeid zijn tot een succes.”

Persoonlijke begeleiding nodig

Eén van de dingen waar Geertrui zich soms zorgen over maakt, is de toenemende online aflevering van geneesmiddelen. “Er moet voorzichtig worden omgesprongen met de online levering van geneesmiddelen, zeker de voorschriftplichtige. Wij zien dagelijks hoe belangrijk het is om de patiënt te begeleiden, om er eventuele foutjes uit te halen. Dat kan je niet digitaal omdat er geen persoonlijke interactie is waardoor je niet kan doorvragen en je kan ook niet nagaan of men het wel begrepen heeft hoe de medicatie ingenomen moet worden. Ik vind het verontrustend dat online bedrijven op die manier willen doorgroeien en zeggen dat ze klaar zijn om ook geneesmiddelen op voorschrift te bieden. Er gebeuren werkelijk dagelijks foutjes. Als een patiënt bijvoorbeeld een nieuw medicijn moet innemen, is het misschien nodig een ander medicijn te schrappen. Soms verliest de arts ook al eens iets uit het oog, één van de bestanddelen komt bijvoorbeeld ook voor in een ander medicijn dat de patiënt al inneemt. Bij het wisselen van medicatie gaat er courant iets mis. Als wij, de apothekers die de patiënt en zijn geneesmiddeleninname kennen, het schema aanpassen, zien we meteen de fout. Voor de patiënt is het ook een troef dat ze via het medicatieschema die we hen meegeven opnieuw kunnen volgen. Aan dit soort zaken zien we hoe belangrijk een persoonlijke begeleiding is.”

Volgens Geertrui is een mogelijk antwoord hierop meer investeren in aan huis leveren. “Maar ik vind het een moeilijke keuze want we willen niet met minder personeel in de apotheek actief zijn, je hebt ook iemand nodig die effectief instaat voor de thuisleveringen. We doen het wel al maar eerder in beperkte mate. Ik voel dat de mensen er meer gebruik van zouden maken indien we deze dienstverlening zouden uitbreiden.”

Geertrui weet dat de mensen net door de extra aandacht die ze geeft ook terugkomen. “Een aangepast zorghonorarium zou absoluut meer dan welkom zijn. Ook de hulpmiddelen die de apotheker aan de patiënten aanbiedt, zoals gepersonaliseerde patiëntenfolders, daar betalen we zelf voor. Al vind ik het al fijn dat we ze niet meer zelf moeten maken want er kruipt heel veel tijd in. Toch zouden er minder apothekers twijfelen om met die instrumenten aan de slag te gaan als de kost niet bij hen lag.

Tijdsgebrek

Meer logistieke steun en een betere samenwerking zou ook welkom zijn. “We kunnen nu al samenwerken maar het is vooral commerciële info die aangereikt wordt en ik vind het belangrijker om ook op onze grote communicatieschermen in de apotheek rond preventie te werken. We hebben niet altijd tijd om die schermen zelf aan te passen. Het zou een grote hulp zijn als de schermenfirma daar wat meer bij betrokken wordt, het visuele is immers ook belangrijk. Indien er voor ons content zou worden aangereikt die automatisch op de schermen verschijnt, zou dat een grote hulp zijn.”

Maar Geertrui is niet het type apotheker die zich daar al te veel over ergert. Ze focust liever op de positieve dingen. Op het fijne team waar ze mee samenwerkt en op de appreciatie die ze krijgt van haar dierbare patiënten, de hechte band die ze met hen heeft. Haar droom voor de toekomst is eenvoudig: “dat ik op hetzelfde elan kan blijven verder gaan en dat de medicatie op voorschrift bij ons, de fysieke apothekers, blijft. Ik kan me gewoon niet voorstellen dat het ooit anders zou zijn.”