De voorbije twee en een half jaar mocht ik als beleidsmedewerker bij VAN van dichtbij meewerken aan de ontwikkeling van het apothekersberoep. De functie waar ik na enkele jaren in de apotheek op had gewacht, want ‘verandering is nodig’ (dixit mezelf). Tijdens een groot deel van die periode bepaalde covid de agenda. Een crisis waarin VAN steeds het belang en de expertise van de lokale apotheker bleef benadrukken.
Waar ik het meest trots op ben zijn de projecten die VAN de voorbije jaren kon opstarten. Projecten waarin men ten volle inzet op de sterkte van de lokale apotheker, ingebed in de buurt. In de eerste plaats denk ik natuurlijk aan het #CAVAsa-project, dat begon als een kleinschalig initiatief en ondertussen uitgroeide tot een voorbeeldproject van hoe zorg en welzijn met elkaar verweven zijn. Het aankomende project rond suïcidepreventie steunt voor een stuk op de wetenschappelijke kennis van apothekers, maar ook op hun laagdrempeligheid, voelsprieten en vertrouwensband met patiënten.
Kritische stemmen vragen zich wel eens luidop af of zulke projecten tot de core business van de apotheker behoren. Daar valt over te discussiëren, al ben ik er zelf van overtuigd dat dit absoluut het geval is. ‘Zorgen voor’ zit in ons DNA, of het nu gaat om fysieke of mentale gezondheidsthema’s. Als ik kijk naar (een deel van) mijn generatie apothekers merk ik een gebrek aan uitdaging in de apotheek. Het lijkt alsof steeds meer jonge apothekers zich niet meer aangetrokken voelen tot de officina. I love my job, maar ik mis dat extraatje, datgene waarvoor ik zo hard en lang studeerde, datgene waardoor ik het gevoel heb wezenlijk bij te dragen aan de maatschappij. Initiatieven zoals Maand van de Preventie, Gemeente op Schema of medication review zijn daarom volgens mij broodnodig om het beroep aantrekkelijk te houden.
Wanneer het gaat over zulke projecten brengen diezelfde kritische stemmen de vergoeding van de apotheker naar voor. Hoe zit dat met de financiering van de apothekers die deelnemen? Worden onze taken en tijd wel vergoed? Die vragen zijn meer dan terecht. De discussie rond het vergoedingsmodel van de apotheek is fundamenteel en er is dringend actie nodig.
Apothekers zijn van het behulpzame soort en gaan tot het uiterste voor hun patiënten, geen moeite lijkt teveel. Jammer genoeg staat er op dit moment onvoldoende financiering tegenover deze moeite. Geloof me wanneer ik zeg dat dit een aandachtspunt is bij elk project dat VAN opzet. Ook bij de andere beroepsverenigingen staat de financiering van de apotheek hoog op de agenda. Wil men blijven gebruik maken van de voelsprieten van de lokale apotheker, zullen er politieke beslissingen nodig zijn. Jammer genoeg draait de politieke machine traag, waarbij onze staatstructuur voor extra obstakels zorgt.
Op het Vlaamse niveau zien we het lokale niveau steeds belangrijker worden. Kijk maar naar de komst van de eerstelijnszones. Vlaanderen is sterk gericht op de buurt en nabije zorg. De voorbije jaren trachtte VAN, ondanks de covid-drukte, in te zetten op de kringwerkingen voor apothekers. Een concept dat het meest gekend is van de huisartsenkringen, maar ook al bestaat voor onder meer psychologen en diëtisten. Als apothekers blijven we op dit vlak wat achter, ondanks we overtuigd zijn van de meerwaarde die zo’n kring biedt. Willen we op lokaal niveau serieus genomen worden en een rol van betekenis spelen binnen de geïntegreerde zorg, lijkt zo’n kring me onontbeerlijk. Een sterke kring in een wisselwerking met de apotheker die een rol opneemt in de zorgraad. Het is waar: dit vraagt energie, tijd en dus ook geld. VAN neemt een voortrekkersrol op binnen de zorgberoepen van de eerste lijn om deze problematiek van ontbrekende financiering aan te kaarten bij de minister en overheid. Maar zoals jullie weten is ook Rome niet op één dag gebouwd, ondanks er elke dag hard werd gewerkt.
Apothekers zijn van het behulpzame soort en gaan tot het uiterste voor hun patiënten, geen moeite lijkt teveel.
Wat ik VAN en de apothekers toewens?
De voorbije periode heeft de lokale apotheker heel wat bekendheid verworven, onder meer dankzij de niet aflatende inzet van VAN en de andere apothekersverenigingen. Ik heb gezien hoe het vooral gaat om het zoeken van een evenwicht, een evenwicht tussen inhoudelijke gesprekken met overheden en partners, en het informeren van collega’s en hen voorbereiden op wat komt. Ik hoop dan ook dat VAN blijft vasthouden aan de transparante communicatie en blijft luisteren naar wat er leeft op het terrein. En uiteraard is er plaats voor constructieve, kritische stemmen.
Ik wens VAN een niet-aflatend enthousiasme toe om op de ingeslagen weg verder te gaan, en de meerwaarde van de apotheker in de kijker te blijven zetten. Dat is een taak voor VAN en de beroepsverenigingen, maar ook voor ons allemaal. Ik wens alle collega’s dan ook de energie om elke dag het beste van onszelf geven, onszelf te blijven uitdagen en ontwikkelen. We moeten vanachter onze toog komen, net zoals we dat deden in de vaccinatiecentra. De beste reclame voor ons beroep zijn we zelf.
Tom Herremans
Freelance consultant zorg & welzijn
tom@tomherremans.com
+32 472 23 03 88
www.tomherremans.com