Image
Wanneer België jaarlijks getroffen wordt door de griep, wordt gemiddeld zo'n 5% van de bevolking ziek. Vooral ouderen lopen een hoog risico op ernstige complicaties en ziekenhuisopnames. Daarom blijft de jaarlijkse vaccinatiecampagne cruciaal voor de volksgezondheid. Al moet er wel voldoende vaccinatiebereidheid zijn onder de bevolking om de vaccinatiegraad hoog genoeg te houden. De betrokkenheid van de lokale (huis)apotheker als aanvullende vaccinator naast de traditionele vaccinatoren heeft een positief effect gehad op de vaccinatiemoeheid. Dankzij hun laagdrempeligheid hebben apothekers een belangrijke bijdrage geleverd in het afgelopen vaccinatieseizoen.
De toename van vaccinatiebereidheid komt op een cruciaal moment omdat de algemene vaccinatiegraad tegen griep tijdens het seizoen 2022/2023 daalde, mogelijk als gevolg van vaccinatiemoeheid na de COVID-19-pandemie. Het betrekken van apothekers bij vaccinatiecampagnes blijkt dit gunstig te beïnvloeden.
Aflevering vaccins
Sinds 2021 spelen apothekers een grotere rol in het voorschrijven en toedienen van griepvaccins. In Vlaanderen gaven apothekers afgelopen jaar meer dan 80% van de geleverde voorschriften voor terugbetaalde vaccins voor 50-plussers. Een opvallende verschuiving die aantoont dat steeds meer mensen hun weg vinden naar de apotheek voor hun jaarlijkse griepprik.
Hoewel de afleveringscijfers van griepvaccins in 2023 niet zo hoog waren als tijdens de twee piekende COVID-jaren, is er toch een duidelijke stijging van 9,5% te zien ten opzichte van de jaren vóór de COVID-19-pandemie. Bijna 2 miljoen griepvaccins werden dit jaar afgeleverd door apothekers in België. In de categorie van 65-plussers werd zelfs een kleine stijging opgemerkt in Vlaanderen ten opzichte van vorig seizoen. Een ander interessant cijfer is dat 29,8% van de 65-plussers die in 2023 een vaccin kwamen afhalen in de apotheek, dit in 2022 niet deden. De heropleving van de vaccinatiebereidheid in deze groep is een belangrijke stap in de goede richting.
Toedieningen door apothekers & vaccinatiemoeheid
In het seizoen 2022/2023 was er een daling in de vaccinatiegraad tegen griep met 8,8%, wat wees op een groeiende vaccinatiemoeheid onder de bevolking. Na de verschillende vaccinatiecampagnes tijdens de COVID-19-pandemie voelen sommige mensen zich mogelijk minder gemotiveerd om zich te laten vaccineren tegen andere ziektes, zoals griep. Op verzoek van de Hoge Gezondheidsraad (HGR) en in opdracht van de Interministeriële Conferentie Gezondheid (IMC) werden apothekers daarom gevraagd om deel te nemen aan de vaccinatiecampagne voor het griepseizoen 2023/2024 om deze dalende trend tegen te gaan. Apothekers hadden tevens eerder hun effectiviteit in het vaccineren tegen COVID-19 al aangetoond.
Sinds 2023 mogen Belgische apothekers, naast het vaccineren tegen COVID-19, dus ook vaccineren tegen griep. Maar liefst 67,7% van de Belgische apotheken openden hun deuren voor de nieuwe toedieningen. Samen dienden ze minstens 292.777 griepvaccins toe en registreerden deze via hun software.
Ook opvallend is dat ongeveer 1 op de 3 patiënten die de afgelopen 3 tot 5 jaar geen griepvaccin in de apotheek afhaalden en dit in 2023 wel deden, zich bij de apotheker lieten vaccineren. Voor de leeftijdsgroep van 18-49 jaar met extra risicofactoren, lag dit zelfs bijna op 1 op 2 patiënten. Dit wijst erop dat deze groep de apotheek als een waardevolle locatie voor vaccinatie waardeert. Het gaat hierbij enkel over terugbetaalde vaccins en dus patiënten die effectief tot de doelgroep behoren.
Onder meer de groeiende werkdruk voor medische professionals toont aan dat er een alternatief moet blijven bestaan voor de vaccinatiecentra. Apothekers zijn hier een belangrijke schakel in, zowel tijdens de COVID-19-vaccinatie als bij de griepvaccinatie. Zij werken daarbij aanvullend aan de andere vaccinatoren, zoals de huisarts. Dit blijkt uit het feit dat de piek van de afleveringen van griepvaccins vóór week 42 ligt terwijl de piek van griepvaccinaties in de apotheek nà week 45 valt, wanneer de vaccinatiedagen in de huisartsenpraktijk achter de rug zijn. 13,57% van de afgeleverde griepvaccins werden in Vlaanderen door de apotheker toegediend. De vlotte overgang naar griepvaccinatie in de apotheek toont dat apothekers voorbereid, opgeleid en bereid zijn om deze verantwoordelijkheid verder te zetten.
