Als laagdrempelige zorgverleners, maken apothekers een belangrijk deel uit van de zorgverleners op de eerste lijn. Het VAN-netwerk wil in elke eerstelijnszone de apothekerskringen uitrollen en versterken. Dat is het doel van het VAN focusdomein Eerste Lijn & Zorgsamenwerking. Dit team stimuleert apothekers om lokaal projecten op te zetten, met aandacht voor multidisciplinaire samenwerking. Ze werken ook mee aan de uitbouw van de kringwerking en ondersteunen apothekers die een rol opnemen in de zorgraad van hun eerstelijnszone. Hun werk geeft ook vaak nuttige ondersteuning aan andere focusdomeinen.
Coördinator Nico Carpriau en sponsor Pieter Mertens geven ons een blik op het veelzijdige werk van hun focusdomein, hoe het is geëvolueerd over de jaren heen en wat ze willen bereiken in de nabije toekomst.
De lokale werking van de eerstelijnszones is cruciaal voor elke apotheker. Alles wat het focusdomein Eerste Lijn & Zorgsamenwerking uitwerkt, moet vrijwel onmiddellijk bruikbaar zijn voor de apotheker, direct en indirect. Het team zet zich daarom in op vier grote doelstellingen; de uitbouw van kringwerkingen, de ondersteuning van de zorgraden, het versterken van de Sociale Kaart en het verbeteren van de multidisciplinaire samenwerking.
Vier pijlers
“Er gebeurt al heel wat op het terrein maar dat blijft voor de meeste collega’s toch nog te abstract. Vandaar dat we mee de kringwerkingen uitbouwen”, verklaart Nico. “Samenwerking met apothekers op het niveau van de kring is essentieel om tot betere patiëntenzorg en een structurele samenwerking met de andere zorgverleners te komen. Dat vraagt natuurlijk ook een engagement van alle apothekers”.
Binnen de eerstelijnszones heb je niet alleen het engagement van apothekers in de kringen, maar ook dat van collega's die een mandaat in de zorgraad opnemen. Zij worden al sterk ondersteund op het niveau van de lokale beroepsverenigingen, waar er vaak één op één overleg is met coördinatoren. “VAN kan hier een complementaire rol spelen door bepaalde projecten aan te bieden en ervaringen uit te wisselen. Denk maar aan MFO, de Groene Enveloppe, #CAVAsa en andere projecten”, zegt Nico.
De derde pijler zet in op de kennis over het zorgaanbod. De Sociale Kaart is vaak nog onbekend, al kan het een katalysator zijn om alle spelers binnen de eerstelijn beter in kaart te brengen. “Er zijn nog heel wat blinde vlekken, ook bij het apothekerscorps. Die willen we graag wegwerken en het aanbod beter afstemmen”, legt Pieter uit. “Als die voorwaarden vervuld zijn, kom je in een betere positie om de vierde doelstelling te bereiken: inzetten op multidisciplinaire samenwerking. Ook hier gebeurt er al heel wat maar het blijft een uitdaging om dat structureel te verankeren”.
Mijlpalen
“Tijdens de COVID-crisis hebben de eerstelijnszones en zorgraden echt een gezicht gekregen”, zegt Nico. “We hebben toen onze lokale apothekers, die schitterend werk verrichtten, zo goed mogelijk proberen te ondersteunen. Het afgelopen jaar hebben we vooral in de achtergrond gewerkt met een inventaris van wat er nu al loopt, een aanzet van mogelijke doelstellingen (KPI’s) en een sjabloon om vanuit de zorgraden efficiënt te communiceren naar de achterban”.
Een andere mijlpaal was de gezamenlijke opleiding om vertegenwoordigers in de zorgraden nog beter te helpen communiceren en verbindend samen te werken. Initiatieven zoals #CAVAsa, de Groene Enveloppen en MFO’s konden het afgelopen jaar goed piloot draaien en effectief van start gaan mede dankzij het werk van dit focusdomein.
Kringwerking
Er staat natuurlijk nog heel wat werk op stapel voor het team. Het blijft belangrijk om in te zetten op professionalisering van de werking, structurele vergoedingen en vlotte informatieoverdracht in de eerstelijnszones. “Het moet onze ambitie zijn om de kringen concreet te maken en steeds meer alle apothekers aan boord te krijgen binnen de kringwerking met zoveel mogelijk schouders om de taken te verdelen. Want een goede interdisciplinaire samenwerking leidt tot een betere opvolging van onze patiënten. Dat is waar het uiteindelijk allemaal om draait.”
“Ik vind ook dat het opstarten van de kringwerking op korte termijn een belangrijk project is”, zegt Pieter. “In de COVID-periode hebben we gezien dat samenwerking voor heel wat nieuwe diensten niet alleen een noodzaak is maar dat het vooral ook een verrijking voor de eigen werking kan zijn.”
Het focusdomein hoopt een zo praktisch mogelijke leidraad voor het opstarten van de kringwerking te bekomen zodat deze zo vlot mogelijk kunnen opgestart worden en de apothekers er in het veld mee aan de slag kunnen. “Als we de collega's zo veel mogelijk kunnen ontzorgen wat betreft administratieve en theoretische obstakels, dan kunnen zij zich focussen op hetgeen er echt toe doet: een optimale samenwerking bekomen, zowel met collega's als interdisciplinair in een latere fase, die de patiënt ten goede moet komen”, aldus Pieter.