Apothekers zijn een belangrijke schakel in de zorg voor patiënten met chronische aandoeningen. Dankzij hun laagdrempeligheid en aanspreekpunt over medicatie, kunnen zij snel en gericht de patiënt opvolgen en bijstaan. Om deze rol te blijven optimaliseren, werkt VAN geregeld samen met het Vlaams Patiëntenplatform (VPP).
We spraken met Else Tambuyzer, directeur van het VPP. Zij vertelt ons meer over haar visie over de samenwerking en hoe de apotheker specifiek past in de patiëntenopvolging.
Wat is het doel van het VPP? Hoe gaan jullie te werk?
Wij willen graag de levenskwaliteit van patiënten en hun omgeving verbeteren, en dan vooral patiënten met chronische aandoeningen. We richten ons specifiek op mensen die chronische zorg nodig hebben want wij zijn een ledenorganisatie van patiëntenverenigingen. Deze verenigingen organiseren zichzelf altijd rond één of meerdere specifieke chronische aandoeningen. Daarbij is onze rol als ledenorganisatie zo belangrijk. Wij tellen ongeveer een 120tal leden van Vlaamse patiënten verenigingen.
Onze activiteiten zijn uiteraard zeer divers. Wij brengen in de eerste plaats onze patiëntenverenigingen samen. De covid-crisis heeft dat natuurlijk niet makkelijk gemaakt. Maar we hebben ons goed aangepast en vlot doorgezet. We willen vooral naar onze leden luisteren en uitzoeken welke knelpunten ze ervaren en om onze standpunten af te toetsen met hun mening zodat we effectief hun stem laten horen. Wij doen dus aan belangenbehartiging en beleidsvertegenwoordiging.
Hoe zie je de samenwerking met apothekers in de eerste lijn? Hoe zou dit moeten verlopen om de zorg voor de patiënt te optimaliseren?
Wijzelf contacteren uiteraard niet direct apothekers in de eerste lijn tenzij als het gaat over de vertegenwoordigingsorganen waar we samen in zitten. We zijn immers een koepelorganisatie van verenigingen en behandelen geen individuele casussen.
Apothekers in de eerste lijn nemen natuurlijk wel een heel belangrijke rol in voor de zorg van patiënten met een chronische aandoening. Ze kunnen ook in het thema van levenskwaliteit heel wat bijdragen omdat ze zo laagdrempelig en toegankelijk zijn, waardoor dat mensen heel makkelijk info kunnen vragen over bijvoorbeeld medicamenteuze behandelingen, bijwerkingen en dergelijke.
Het concept van de huisapotheker kan ook een belangrijke rol spelen in de ondersteuning van patiënten met een chronische aandoening. Het is zeer goed dat deze patiënten de nodige vertrouwenspersoon en ondersteuning hebben op vlak van medicatie. We zien spijtig genoeg wel dat het bestaan van de huisapotheker nog niet zo goed gekend is. We vinden dat hier meer op kan ingezet worden. Zodat meer mensen weten dat dat kan en dat er dan ook effectief actuele medicatieschema’s kunnen gemaakt worden, bijvoorbeeld. Het blijkt uit onderzoek dat dit nog lang niet altijd het geval is.
Apothekers zijn ook belangrijk in de samenwerking met de eerstelijnszone. Ik denk dat apothekers en patiëntenvertegenwoordigers in de zorgraden ook wel elkaar kunnen tegenkomen en af en toe kunnen versterken. Helaas is er voorlopig ook voor patiëntenvertegenwoordigers nog geen vergoeding voorzien voor hun werk in de zorgraden. Apothekers zitten in een gelijkaardig probleem. Daarnaast is er ook nog geen inhoudelijke ondersteuning. Men wordt verwacht van daar zomaar in te kunnen meegaan, wat volgens mij een miskenning is van de rol die ze moeten opnemen. En betere erkenning en financiële omkadering zou dus zeker helpen.
Hoe zie je de samenwerking tussen het VPP en VAN precies in? Hoe kunnen we elkaar versterken?
Ik denk dat er een heel aantal projecten zijn over onderwerpen waar we beide zeer actief in zijn, zoals bijvoorbeeld de huisapotheker of de thuislevering van medicatie. We versterken elkaar al goed in het uitwerken van dergelijke projecten. We willen tenslotte beide hetzelfde; de beste zorg leveren voor patiënten.
Een ander voorbeeld is rond het onderwerp van dematerialisatie. Wij vinden dat het belangrijk is om er samen te blijven voor zorgen dat burgers er goed over worden geïnformeerd. Het is ook aan de apotheker om patiënten duidelijk te maken dat ze keuzevrijheid hebben. Ze kunnen nog steeds een papieren voorschrift krijgen. Daar kunnen onze organisaties ook zeker een rol in spelen. Net zoals in het gedeeld medicatieschema en het versterken van elkaars campagnes. Verder zetelen onze organisaties ook vaak in dezelfde adviesraden, zoals VIVEL. We hebben over de laatste jaren zeer fijn samengewerkt en we hopen dat we dit zullen voortzetten.
Hoe zal volgens jou de rol van de apotheker in patiëntenzorg evolueren in de verdere maanden van de pandemie en de jaren daarop?
Ik denk dat het heel goed zou zijn als de apotheker blijft inzetten op het laagdrempelige. Ze hebben tijdens de pandemie een belangrijke rol opgenomen om actuele informatie te blijven geven aan patiënten. Bijvoorbeeld in verband met zelftesten, sneltesten, vaccinaties en dergelijke. Het is zeer handig dat men daarvoor terecht kan bij de apotheker vlak bij huis. Ik hoor ook veel over een aantal projecten waar apothekers mee bezig zijn. Ik bewonder onder meer hun groeiende rol in de suïcidepreventie. Dat zijn mooie voorbeelden van dichtbij zijnde zorg die men op andere manieren kan bereiken. Het zou heel mooi zijn als apothekers dit soort zaken kunnen verderzetten.