Image
Nieuwe activiteiten en diensten in de apotheek hebben nieuwe vergoedingssystemen nodig. Vaak zijn ze immers niet meer gekoppeld aan het afleveren van een product. Daarom is er een gloednieuw VAN-focusdomein in het leven geroepen; Vergoeding en Apotheekorganisatie. Dit gedreven team wil mogelijke alternatieve vergoedingsmodellen in kaart brengen en zal de andere focusdomeinen ondersteunen om, waar nodig, aangepaste modellen en apotheek-organisatievormen te ontwikkelen. We leggen uit hoe dit werkt en wat dit inhoudt met behulp van coördinatoren Lauren Segers & Johan Heselmans en sponsor Dirk Broeckx.
De gezondheidszorg zit in volle evolutie, zeker in de rol van de apothekers. Daarom streeft het VAN-netwerk om bij te dragen aan een vergoedingsmodel voor apothekers waar ze voldoende tijd en middelen kunnen besteden aan patiëntgerichte farmaceutische zorg en preventie. “Wanneer de organisatie van de apotheek geoptimaliseerd kan worden, kan deze extra tijd de kwaliteit van de farmaceutische zorg enkel ten goede komen”, aldus Lauren.
Vergoeding
Het Focusdomein bestaat, zoals de naam zegt, uit twee delen. We leggen eerste het deel ‘vergoeding’ uit. Veel nieuwe projecten starten als pilootprojecten, waarbij vooral de haalbaarheid centraal staat en een eerlijke vergoeding soms geen prioriteit is. Naarmate we steeds meer activiteiten ontwikkelen die zoveel mogelijk ‘gezondheid produceren’, zonder daarom ook producten of medicatie af te leveren, wordt het belangrijk om alternatieve vergoedingsmodellen grondiger te bestuderen.
“Wie een nieuwe dienst wil lanceren, houdt best rekening met de wet van Christensen”, zegt Dirk. “De Amerikaan Clayton Christensen wees erop dat innoverende diensten alleen kunnen slagen als je drie dingen tegelijk aanpakt. Ten eerst het zorgmodel, welke dienst biedt je aan? Ten tweede het betaalmodel, hoe zal je vergoed worden? En tenslotte het datamodel: welke gegevens heb je nodig en welke kan je verzamelen?”
In de gezondheidzorg worden er snel nieuwe zorgmodellen ontwikkeld, maar de vergoeding en ICT-context worden vaak vergeten of slechts niet genoeg bekeken. Dat willen we dus met dit Focusdomein aanpakken.
“Voor je aan een vergoedingsmodel toe bent, moet je denken in termen van ‘value for money’”, verklaart Dirk. “Wat is de toegevoegde waarde voor de patiënt en voor de gemeenschap? Hoe kan een vergoeding de juiste motivatie geven aan de apotheker en aan de patiënt om de dienst optimaal te gebruiken? In feite moeten we ons de vraag stellen: ‘hoeveel gezondheid zullen we produceren en hoe kan die zo fair mogelijk vergoed worden?’ Als patiënten zélf bereid zijn daarvoor mee te betalen, wordt ‘equity’ een extra argument om terugbetaling te vragen, zodat ook de economisch- of sociaal zwakkeren de dienst gebruiken.”
Organisatie
“Zorgmodellen kunnen echter enkel werken als de grondig onderbouwde voedingsbodem voor een kans op succes volledig aanwezig is”, vervolledigt Johan. “Om die voedingsbodem te kunnen creëren, en dus zorgmodellen een slaagkans te geven, is het voor de werking van dit focusdomein ook belangrijk dat er aandacht gegeven wordt aan zaken als personeelsorganisatie, een verandering in het onderwijslandschap en de bijhorende functiebepalingen.”
Personeelsorganisatie in de officina wil zeggen dat er kritisch nagedacht moet worden over waar zowel oorzaken als oplossingen kunnen liggen. De antwoorden moeten ruimer gezocht worden dan bijvoorbeeld “we hebben een personeelstekort”.
Een verandering in het onderwijslandschap betekent dat er een actieplanning moet komen. Dit om op korte, middellange en lange termijn een sterke instroom in human resources te kunnen creëren voor elke officina. “Hier moet kritisch gekeken worden naar niet alleen de universitaire opleidingen maar ook de niet universitaire en HBO5-opleidingen voor alle profielen van studenten en medewerkers die in een officina kunnen instromen in de toekomst”, legt Johan uit.
Hoe zien we de toekomst?
Het Focusdomein wil een kleine ‘denktank’ van dynamische collega’s bij elkaar brengen. We nodigen graag mensen uit die actief willen sleutelen aan de organisatie en het toekomstige economische model van de apotheek. Collega’s die met hun twee voeten in de dagelijkse realiteit van de apotheek staan, zijn hiervoor zeer welkom.
“We willen een soort ‘catalogus’ aanleggen van mogelijke vergoedingsmodellen. Want naast een honorarium of marge ‘per verpakking’, kan je in de apotheek wereldwijd enorm veel inspiratie vinden voor andere vergoedingsvormen”, zegt Dirk. “Daarvan moeten we de voor- en nadelen eens rustig in kaart brengen. In de gezondheidszorg praat men bijvoorbeeld steeds vaker van ‘bundled payment’, ‘rugzak-financiering’ of ‘patiënt-volgende-budgetten’. Hoe passen we als apotheker in dergelijke modellen?”
“Voor mij is het binnen dit focusdomein ook belangrijk dat de apothekers in het werkveld zich gehoord voelen, vooral over de topics die veel frustratie brengen op dagdagelijkse basis. Apothekers die met beide voeten in het werkveld staan zijn dus zeker een grote meerwaarde binnen dit focusdomein”, aldus Lauren.
Onze collega’s zijn er klaar voor
Het apothekersberoep groeit voortdurend en het VAN-netwerk kijkt altijd naar de toekomst. Dat is een grote motivatie voor Dirk. “De economische rendabiliteit in de gezondheidszorg moet altijd in evenwicht zijn met het verantwoord omgaan met de gezondheid van mensen en met de financiële middelen van de gemeenschap. De combinatie van al die elementen vormt een boeiende uitdaging. Iets om de tanden in te zetten.”
Een apotheker is enig in zijn soort binnen het zorglandschap, hij is zowel zorgverlener als ondernemer. Bovendien is het takenpakket van de apotheker enorm uitgebreid sinds de laatste decennia. Dit is een belangrijk gegeven voor Lauren. “Vanuit dit focusdomein creëren we de kans om nieuwe ideeën te verzamelen samen met best practices, om zo samen na te denken over de financiering en de organisatie in de apotheek van de toekomst.”
