Image
Met het einde van 2022, kwam ook het einde van de vaccinatiecentra. Iedereen heeft de kans gehad om gevaccineerd te worden tegen COVID-19 en meerdere boosters te ontvangen. Daarmee zetten de vaccinatiecentra een punt achter twee indrukwekkende jaren van hard werk, grote uitdagingen en sterke samenwerkingen. De vaccinatiecampagne laat dan ook een indruk na op de mensen die er hebben gewerkt. Zoals de medische en farmaceutische experten wiens expertise broodnodig was in het dagdagelijkse werk, maar ook andere mensen achter de schermen.
Er waren twee grote periodes in de organisatie van de vaccinatiecentra. Eén voor 1 september 2022 en één na die dag. In deze eerste periode vervulde Olivier Hoogmartens de rol gekend als programmamanager van de centra van ELZ Herkenrode en later ging hij over tot deskundige in de volksgezondheid.
Olivier kijkt met veel trots terug op zijn tijd bij de centra. Hij waardeert vooral de sterke samenwerkingen die er werden opgebouwd. Hij hoopt dan ook dat deze samenwerkingen flexibel en laagdrempelig zullen blijven wanneer we die opnieuw nodig hebben.
Wat hield jouw rol in de vaccinatiecentra precies in?
De programmamanager, en later ook de deskundige volksgezondheid, vormden de brug tussen het vaccinatiecentrum en alle betrokken partners die ervoor gezorgd hebben dat het centrum vaccins kon toedienen. De programmamanager zorgde er dus voor dat er regelmatig contactmomenten waren, dat er op dagbasis korte debriefings waren en dat de info van op Vlaams niveau verwerkt en gedeeld werden. Dat laatste enerzijds met de interne medewerkers van het centrum en anderzijds de eerstelijnszone en betrokken lokale besturen. Die werden dan ook wekelijks gebriefd over hoe het centrum functioneerde, over de richtlijnen en informatie die we van Vlaanderen kregen en over wat we in de daaropvolgende weken en maanden verwachtten. Wat ook interessant is, zeker in ELZ Herkenrode, is dat we vanuit de lokale besturen 1 penvoerende overheid hadden aangeduid voor zowel het budget van de lokale besturen als voor het budget van de eerstelijnszone. Die volgde dus ook het budget van de eerstelijnszone op zodat dit letterlijk via één pen zou gaan en er dus niet twee stromen waren. De rol om al deze samenwerkende factoren te verbinden met ook de medische en farmaceutische experten nam ik op. Ik bereide overlegmomenten voor, stemde af met interne werkers en contactpersonen voor budget, aankoop, mobiliteit en communicatie. Samen hielden we de hele organisatie in lijn zodat we enerzijds konden vaccineren en anderzijds dat de burger de weg ook vond naar het centrum.
Wat waren volgens jou de grootste uitdagingen in die rol?
Mijn taak was niet zomaar in een stroom geland waardoor er een specifieke routine kon ontstaan. Het was een werk dat over twee jaar moest evolueren om te kunnen uitvoeren. We kregen, zeker in het begin, met een groot aantal uitdagingen te maken. Het virus was toen onvoorspelbaar, wat al veel moeilijkheden met zich bracht. We hadden ook een schaarste van vaccins, wat het dan ook zeer moeilijk maakte voor iedereen. Tenslotte kon Vlaanderen ook maar roeien met de riemen die het had. We moesten werken met enkel de informatie die we kregen van andere wetenschappers en landen die misschien enkele weken en maanden voorop ons liepen in de pandemie. Je herinnert je misschien dat er in die dagen meermaals is verwezen naar Israël en het Verenigd Koninkrijk op wereldniveau. Daar waren ze namelijk een stuk vroeger met het opstarten van bepaalde campagnes en vaccinaties.
Het is in die context dat de programmamanager de gedeelde informatie dan ook verder verspreidde naar de lokale besturen, de eerstelijnszone en collega’s in het centrum. Het was ook belangrijk dat we daarbij een zekere flexibiliteit op tafel legden en ook heel duidelijk stelden dat dit geen routinefunctie op korte termijn zou worden. Die flexibiliteit moesten we ten alle tijden voor ogen houden om genoeg te kunnen schakelen in de strategie waar en wanneer nodig. Dat is ons gelukkig goed gelukt, zeker als we kijken naar de samenwerkingen met onze medische en farmaceutische experten van de eerstelijnszone. Zij hadden het niet makkelijk met het voorbereiden van de vaccins, de houdbaarheid en dergelijke. Daarover kan ik alleen maar zeggen dat ik het heel goed had in Herkenrode omdat ik omringd was door experten die wisten waar ze mee bezig waren.
Hoe is die samenwerking tussen de medische experts en de farmaceutische experts verlopen?
Ik heb een bijzondere eer gehad om te werken met de dokters en apothekers vanuit onze ELZ en om wekelijks de updates met hen af te stemmen. Ik had ook het geluk dat deze experten heel vaak aanwezig waren, zeker in het begin. Dat contact heeft zeker in ons voordeel gespeeld. We leerden elkaar snel kennen en door die contactmomenten in grotere groep bereidden we samen voor. Met als doel om glashelder alle updates en nieuwe informatie door te spelen naar ons collega’s zodat er geen ellenlange vergaderingen moesten zijn en iedereen zich kon concentreren op hun werk. Dit hebben we in de eerste maanden heel nauwgezet blijven opvolgen. Niet enkel de overlegmomenten waren daarbij van belang. Ook het klankbord waar ik soms antwoorden kreeg op vragen die ik zelf had, speelden een grote rol. Ik kon dan ook altijd rekenen op de hulp van onze experten in het centrum wanneer ik op momenten vastzat. Die betrokkenheid en expertise heb ik altijd als een grote meerwaarde beschouwd. Ik vind dat we door die samenwerking een heel mooi parcours hebben afgelegd.
Waar kijk je zoal met trots op terug in het afgelopen jaar?
Er zijn drie dingen die me zeker zullen bijblijven voor alle jaren dat ik erop mag terugkijken.
Ten eerste is het de kracht van de samenwerking onder mensen die elkaar niet kennen. Dat is voor mij een pijler die het mogelijk heeft gemaakt om in Vlaanderen, en ook onze eerstelijnszone, vaccinatiecentra op te starten die zo succesvol waren. Dat succes wordt niet alleen gedefinieerd door het aantal prikken dat we hebben kunnen zetten, dat heb je niet altijd in de hand. Succes gaat over hoe de mensen samenwerken, hoe je in zekere onduidelijke (of ‘onzekere’) tijden toch stabiliteit introduceert. En dat valt me zeker op als ik terugkijk op de laatste 2 jaren. Mensen die elkaar nooit eerder spraken kwamen nauw samen met één doel; het virus verslaan. En dat is zelfs nog maar één stukje van de grote puzzel geweest. Er zijn nog veel andere factoren die hebben bijgedragen zoals mondmaskers dragen en dergelijke. Maar het was de samenwerking die uiteindelijk een stabiele bescherming kon uitbouwen.
Ik denk ook aan de duurzame band die op twee jaar tijd kan voortvloeien uit deze samenwerking. Ik heb mensen in het centrum vrienden zien worden met elkaar. Toen we de centra afsloten, hebben we niet zomaar elkaar een hand gegeven en gezegd “het gaat je goed”. Nee, we plannen momenten om elkaar nogmaals te zien. Niet iedereen zal daarbij aanwezig zijn, natuurlijk. Maar zo’n initiatief is volgens mij belangrijk. Ik kijk ook terug naar bijvoorbeeld een paar weken geleden, 19 december om precies te zijn. We hebben dan definitief een punt gezet achter ons vaccinatiecentrum. Er zaten toen meer dan 200 mensen rond de tafel om nog een keer het glas te heffen en een fijne babbel te doen. Zelfs na twee jaar tijd waren er nog 200 personen die we konden bedanken voor hun inzet. Het zijn verschillende vriendengroepen geworden. Zoiets komt niet vaak ter sprake, maar ik vind het toch een waardevol iets dat uit de vaccinatiecentra is gekomen.
Tenslotte denk ik dat er een aantal ogen zijn open gegaan over hoe snel die samenwerking kan gebeuren wanneer we die echt nodig hebben. Je hoort wel eens over lokale besturen en grote medische organisaties, dat hun samenwerking en implementatie wel eens traag kan verlopen. Wel, ik heb gemerkt dat door onze zeer laagdrempelige samenwerking van de afgelopen jaren, we zeer wendbaar zijn geweest. En dat kan ik met de hand op het hart zeggen vanalle betrokken instanties.
Wat verwacht je van de verdere vaccinatie tegen COVID-19, nu deze ingekanteld is naar de eerste lijn?
Persoonlijk hoop ik dat de samenwerking tussen de reguliere partners die de vaccinatie overnemen even nauwgezet en warm zal blijven onderhouden worden in de komende maanden en jaren. Ik merk dat alvast in ELZ Herkenrode. Als ik zie hoe de coördinatie en de dialoog is gebeurd over de vaccinatie in de eerste lijn, dan heb ik daar alle vertrouwen in. Je hoopt natuurlijk dat die afgelopen twee jaar een blijvend effect hebben gehad, dat die samenwerking en flexibiliteit niet terug naar de “eilanden” gaat. En dat lukt naar mijn mening voorlopig heel goed.
We weten op dit moment niet wat er zal gebeuren in de nabije toekomst. We weten niet wat er zich allemaal precies afspeelt on China bijvoorbeeld. Er zijn nog geen andere informatiebronnen dan wat we horen in de media. Daarom hoop ik dat de flexibiliteit en wendbaarheid die we hebben vergaard door onze samenwerking sterk zal blijven wanneer dit nodig is. Ik wil natuurlijk niet doemdenken, maar een virus blijft onvoorspelbaar en wat in bepaalde delen van de wereld vandaag gebeurd weten we zo weinig over. Dus laten we die waardevolle samenwerkingen volledig benutten om voorbereid te zijn op wat misschien nog zal komen.
