Pilootprojecten vaccinatie in de eerste lijn: Kemp & Duin

Er zijn enkele pilootprojecten gestart die de inkanteling van de vaccinatie in de eerste lijn testen. Daarbij wordt er gewerkt met satellietapotheken: apothekers bereiden de vaccins voor, waarna artsen en verpleegkundigen vaccineren. Zo gaat men na of op termijn de taak van de vaccinatiecentra kunnen worden overgenomen door de eerste lijn. Wij laten enkele apothekers uit deze pilootprojecten aan het woord over hoe deze projecten verlopen en wat hun visie is voor de toekomst.

Apotheker Pieter Mertens van eerstelijnszone Kemp & Duin, stapte een paar weken geleden mee het pilootproject in. Net als in een vaccinatiecentrum, staat hij in de satellietapotheek in voor het bewaren en bereiden van de vaccins.

“De apotheek heeft de juiste uitrusting en de apotheker heeft de juiste kennis en opleiding om een goede bewaring en werking volgens de geldende SOP’s te garanderen”, zegt Pieter. “Vanuit de satellietapotheek worden deze spuitjes dan verdeeld naar de artsen die ze plaatsen.”

“Een satellietapotheek kan voorlopig naast een bestaand vaccinatiecentrum fungeren om de optimale manier van werken te onderzoeken”, vertelt Pieter verder. “Maar het is de bedoeling dat er uiteindelijk een volledige inkanteling van de COVID-vaccinatie in de eerste lijn is en dat de centra gesloten worden. De satellietapotheken kunnen dan de bereiding van alle vaccins op zich nemen en in samenwerking met lokale artsen en verpleegkundigen ervoor zorgen dat alle spuitjes zo efficiënt mogelijk geprikt worden.”

Volgens Pieter is het niet altijd even makkelijk voor alle zorgverstrekkers om de bereiding van de vaccins in te plannen zodat dit in ieders agenda past. “Alle betrokken partijen moeten een geschikt moment vinden, niet enkel wij als apotheker.”

In deze regio hebben artsen een lijst opgesteld van alle te vaccineren patiënten op het moment van opstart van het project. Alle betrokken artsenpraktijken hebben een voorstel gedaan van data waarop zij zouden kunnen vaccineren en het maximaal aantal vaccins dat er op die momenten zou kunnen gezet worden. “Vervolgens hebben wij dit bekeken in functie van de agenda van de apotheek, rekening houdend met de personeelsbezetting, de drukke momenten in de week, het werk ‘s anderendaags enzovoort”, aldus Pieter.

Best wel wat agenda's om op elkaar af te stemmen. En dat is niet simpel met de dagelijkse drukte die de laatste weken groter werd. “Het vraagt een open houding en flexibiliteit van alle betrokken partijen”, zegt Pieter. “Het voorbije jaar heb ikzelf, maar ook mijn team, heel wat ervaring kunnen opdoen in het vaccinatiecentrum. Dat zorgt er niet alleen voor dat we vertrouwd zijn met de correcte behandeling van de vaccins, maar ook dat er een goede vertrouwensbasis was om de samenwerking met het lokale bestuur te starten. We hebben als apotheker bewezen dat we er staan als het nodig is en dat men op ons kan rekenen.”

“De betrokken artsen beseffen dat de samenwerking met een apotheker absoluut een meerwaarde biedt, ze hebben nu eenmaal niet meer de tijd om alles zelf te doen. Maar nog belangrijker is dat ze de kwaliteit van ons werk erkennen en aangeven zich comfortabeler te voelen als ze de klaargemaakte spuitjes bij ons komen halen, dan zijn ze zeker dat alles in orde is.”

Wanneer de vaccinatiecentra sluiten, zullen er nog steeds vaccins moeten worden geprikt. Nieuwe 12-jarigen, vaccinweigeraars die zich bedenken of patiënten die om verschillende redenen nog een inhaalvaccin moeten krijgen. “Zoiets kan perfect in de eerste lijn”, vindt Pieter. “Een uitbreiding van de satellietapotheken naar één per wijk zou ervoor kunnen zorgen dat een arts altijd vlot aan de nodige vaccins kan geraken. Ook apothekers onderling zouden kunnen samenwerken. Sommigen zullen de nodige ruimte hebben maar onvoldoende personeel, terwijl een andere collega misschien geen plaats heeft maar zich enkele uren beschikbaar kan stellen om te helpen. Ook op dat gebied heeft de samenwerking in de vaccinatiecentra misschien bij velen voor een doorbraak gezorgd. Hopelijk kunnen we daarvan de komende jaren de vruchten plukken.”