Leuven werd onlangs benoemd tot meest innovatieve stad van Europa. De stad verdient de titel niet enkel op technologisch of sociaal vlak. Ook de zorg sector in Leuven werkt voortdurend aan de toekomst. Bijvoorbeeld met initiatieven als ‘Zorgzaam Leuven’ dat nu al enkele jaren sterke resultaten oplevert. Dat blijkt ook uit de cijfers van de laatste stadsmonitor. Schepen Bieke Verlinden geeft ons een blik op deze bemoedigende cijfers en plannen voor de toekomst.
Wat zegt de stadsmonitor over de zorgverlening in Leuven?
Volgens de stadsmonitor voor 2020 vindt 63% van de Leuvenaars dat er voldoende zorgvoorzieningen voor ouderen in de buurt zijn, en 88% vindt dat er voldoende huisartsen in de buurt zijn en 94,4% van de Leuvenaars is tevreden over de gezondheidsvoorzieningen in de stad. 72% is tevreden over de ouderenvoorzieningen en 59% is tevreden over de kinderopvang, hoewel Leuven relatief gezien het hoogste kinderopvangaanbod van alle centrumsteden heeft. Dat laatste cijfer is wel een stijging met 8% ten opzichte van 2017, wat te maken kan hebben met het feit dat de stad op eigen initiatief de voorbije jaren 120 extra kinderopvangplaatsen heeft gecreëerd om tegemoet te komen aan de hoge nood.
De stadsmonitor stelt daarnaast dat 78% van de Leuvenaars zich over het algemeen gezond voelt, en 84% voelt zich over het algemeen gelukkig.
Hoe gaan jullie te werk om zorgzame buurten in Leuven te verbeteren?
Leuven startte in 2017 met zorgzame buurten als proefproject. Vandaag willen we dit stadsbreed uitrollen, van project naar duurzaam model voor Leuven. We werken aan een stadsbrede uitrol waarin elke Leuvense buurt een zorgzame buurt is. Met minstens één ankerpunt waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en waar ze toegankelijk, laagdrempelig onthaal vinden voor al hun welzijns- en zorgvragen. De coördinatie hiervan gebeurt door een kernteam van medewerkers van stad Leuven, Eerstelijnszone Leuven en het chronic care-project ‘Zorgzaam Leuven’.
Na vier jaar experimenteren met enkele pilootprojecten is Leuven nu klaar voor een stadsbrede uitrol van het zorgzame buurt-model. Daarbij waarderen we wat er bestaat aan zorgzame initiatieven, verbinden deze met elkaar, ondersteunen en inspireren. Want inspireren werkt beter dan top down modellen opdringen. We leggen een logische puzzel, waarbij zorgzame initiatieven elkaar versterken in plaats van naast elkaar te bestaan. We zetten in op lokale ankerpunten, fysieke plekken waar burgers en partners elkaar kunnen ontmoeten, waar de buurtondersteuning vorm gegeven wordt en waar de partners uit de buurt zich organiseren om hun aanbod laagdrempelig aan te bieden aan buurtbewoners.
De Leuvense buurten zijn het kloppend hart binnen dat globale model. Hier gebeurt de actie, de samenwerking, de verbinding. Hier vinden zorgpartners en buren elkaar.
Hoe ziet u de rol van de lokale apothekers in de huidige pandemie?
Apothekers hebben echt een cruciale rol gespeeld in deze pandemie. Er is in Leuven de hele periode lang heel goed samengewerkt. Bijvoorbeeld het verdelen en plaatsen van plexischermen door de stad bij alle lokale apothekers. Ik denk ook aan de belangrijke rol bij de verdeling van mondmaskers, zelftests, maar ook van informatie via een betrouwbaar gezicht in de eigen buurt. Apothekers zijn een belangrijk deel van de eerstelijnszorg en spelen nu ook een belangrijke expertenrol in de vaccinatiecentra. Bovendien zijn ze heel goed bereikbaar voor de burgers, dat was ook zo tijdens de coronapandemie. Ze hebben steeds op een lovenswaardige manier hun verantwoordelijkheid opgenomen om het stadsbestuur en de inwoners van Leuven mee door deze epidemie te helpen.
Hoe ziet u de toekomst van de lokale apotheker in een zorgzame buurt?
Ook de lokale apothekers stappen mee in een netwerk van lokale zorgverleners om van onderuit de zorgzame buurt vorm te geven. Het is daarbij een uitdaging om kwetsbare mensen op te sporen en hen te signaleren bij bepaalde diensten of zorgverstrekkers, zonder over te komen als een soort ‘big brother’. Die signaalfunctie zit bij de eerstelijnsdiensten en meer bepaald bij die diensten waar mensen over de vloer komen of die zelf bij mensen over de vloer komen, zoals de apothekers.
Het BAF (Brabants Apothekers Forum) en Zorgzaam Leuven startten bij de eerste coronagolf het project ‘zorgzame thuislevering’ op tegemoet te komen aan de grote nood bij kwetsbare personen om medicatie aan huis te krijgen. De Leuvense apothekers doen dat op een ‘zorgzame’ manier: ze leveren pro-actief medicatie aan huis en bieden farmaceutische zorg op afstand of aan de voordeur. Zo waken ze mee over de zorgcontinuïteit voor de meest kwetsbare inwoners.
Zorgverleners in de buurtteams houden tweemaandelijkse bijeenkomsten waarop ze de specifieke noden van de mensen in de buurt bespreken. Aan de hand van zorgprogramma’s maken de zorgverleners afspraken over rollen en taken, communicatie, delen van gegevens, samenwerking enz. De buurtteams dragen bij aan geïntegreerde zorg. Zo bouwen we aan een zorgzame stad en proberen we een sterk en aanvullend netwerk van professionele zorgaanbieders te zijn. Op termijn willen we samen met Zorgzaam Leuven alle eerstelijnszorgverstrekkers betrekken in de buurtteams. Hierin zijn de lokale apotheken absoluut essentieel.