Het project Suïcidepreventie in de apotheek is volop in haar tweede fase. Het doel is om samen met de deelnemende apothekers suïcidale gedachten bij hun patiënten bespreekbaar te maken en deze patiënten door te verwijzen naar gepaste hulp. Een belangrijk onderdeel van de deelname is het volgen van de bijhorende e-learning die apothekers nuttige kennis bijleert over dit topic. Deze e-learning omvat onderwerpen als het herkennen van signalen bij patiënten, het voeren van gesprekken en risicobeoordeling, de rol van medicatie, het aanmoedigen van patiënten en het doorverwijzen naar verdere zorg. Dit project is een samenwerking van het Vlaams Apothekers Netwerk en het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP), met de steun van de Vlaamse Overheid.
Recente tussentijdse resultaten van een enquête onder deelnemende apothekers en FTA's geven voorzichtig positieve signalen. Het onderzoek peilde naar de ervaringen van deelnemers met suïcidepreventie in hun apotheek en naar hun mening over de e-learning. Deze bevindingen zijn wel nog enkel voorlopig en kunnen veranderen. Eind dit jaar zullen de definitieve resultaten beschikbaar zijn.
Voorafgaand aan het volgen van de e-learning luisterden 77% van de deelnemende apothekers en FTA’s al naar hun patiënten zonder te oordelen. Iets meer dan de helft van de deelnemers gaf aan patiënten te hebben aangemoedigd om professionele hulp te zoeken en betrokken te zijn geweest bij gesprekken waarin ze polsten naar de gevoelens van de patiënt. Opmerkelijk is dat slechts één op de vijf betrokken was bij medicatiebeheer als onderdeel van dit soort gesprekken.
Een indrukwekkende 86% van de deelnemers gaf aan de e-learning te hebben gevolgd met als voornaamste doel hun vermogen om patiënten in de apotheek te ondersteunen te verbeteren. Bovendien toonde meer dan 68% van hen een sterke bereidheid om voortdurend bij te leren, 63% gaf ook aan dat mentaal welzijn al een onderwerp was dat hen aansprak en dat ze graag hun beroep willen verrijken met deze kennis. Drie op vier had voorheen nog nooit een opleiding rond suïcidepreventie gevolgd.
Zelfverzekerdheid vergroot
Na het afronden van de e-learning merkten we al een aanzienlijk beginnend verschil in het zelfvertrouwen van deelnemende apothekers en FTA’s over het omgaan met suïcidale personen. Maar liefst 91% van de deelnemers gaf aan zich zelfverzekerder te voelen, in vergelijking met 27% vóór de e-learning.
Bovendien gaf 88% van de apothekers en FTA's aan dat ze na het voltooien van de e-learning beter op de hoogte waren van waar ze informatie en advies kunnen vinden met betrekking tot suïcidepreventie, terwijl dit voor de e-learning slechts bij 34% het geval was.
Opvattingen en kennis
We zien ook alvast een evolutie in de houding van deelnemende apothekers die de e-learning volgden. Ze begonnen stellingen zoals "mensen die praten over zelfmoord plegen geen zelfmoord" correcter in te schatten na het voltooien van de cursus. Bovendien begint hun houding ten opzichte van het doorbreken van taboes rond suïcidaliteit te verbeteren, wat kan wijzen op meer vertrouwen in het omgaan met dergelijke situaties.
We hoorden meer opvattingen dat suïcide meestal ontstaat door meerdere oorzaken en dat mensen met suïcidale gedachten doorgaans geholpen kunnen worden, al is het vaak een geleidelijk proces. Deze positieve verschuiving kan het belang van deze e-learning in het vergroten van het begrip en zelfvertrouwen aantonen.
De e-learning heeft ook een eerste positief effect op de kennis van de deelnemers. Zo gaf al 88% van hen aan na de cursus beter te weten waar ze informatie en advies kunnen vinden met betrekking tot suïcidepreventie. Dit was slechts bij 34% het geval vóór de e-learning.
Positieve respons
De respons op de e-learning was over het algemeen positief onder de meerderheid van de apothekers en FTA’s die op dit moment deelnemen. Een indrukwekkende 100% van hen waardeerde de cursus als een uitstekende afwisseling van verschillende methodieken en werkvormen, en sprak vol lof over de goed gestructureerde opbouw.
Bovendien gaf meer dan 90% van de deelnemers aan dat ze nieuwe inzichten hadden verworven en de inhoud boeiend en relevant vinden. Velen zouden de e-learning aanbevelen aan hun collega's.
Enkele van de positieve aspecten die werden besproken, waren onder meer de variatie tussen theoretische concepten, praktijkgerichte casussen en oefeningen. De mogelijkheid om de cursus online en op eigen tempo te volgen, samen met korte maar herkenbare casussen, maakte het leerproces toegankelijk. Tenslotte werd de rol van de apotheker consequent benadrukt.
Deze eerste resultaten zijn dus alvast bemoedigend. Op basis van de voorlopige gegevens zijn er aanwijzingen dat de e-learning de kennis en zelfzekerheid van apothekers bij suïcidepreventie inderdaad kan versterken. We kijken ernaar uit om te zien hoe deze cijfers verder zullen evolueren wanneer eind dit jaar de definitieve bevindingen beschikbaar worden.