Stel je voor dat elke apotheker in Vlaanderen en Brussel bij 1 burger vroegtijdig huidkanker kan opsporen?
Huidkanker is de meest voorkomende vorm én de vorm van kanker die het meest stijgt in België. 40% van alle kankers in ons land is een type van huidkanker. Daarom is het essentieel om je huid voldoende te beschermen. De lokale huisapothekers spelen dankzij hun kennis en ervaring een belangrijke preventierol, door burgers bewust te maken van de gevaren van de zon en op maat advies te geven over zonnebescherming. Daarom focust het VAN-netwerk zich op dit thema tijdens de maand van de preventie in mei, na een succesvolle eerste editie over rookstop in 2021.
Er bestaan heel wat mythes over zonnebescherming en huidkanker. Er gaan vaak mythes de ronde onder patiënten als er niet goed over wordt gecommuniceerd. Zo begrijpt men bijvoorbeeld vaak dat men veel zonlicht nodig heeft om genoeg vitamine D te krijgen of dat men niet kan verbranden op gewolkte dagen (bron: Stichting tegen Kanker). Dit soort stellingen zijn niet juist en misleidend. Het is ook voorspeld dat het aantal gevallen van huidkanker heel sterk zal stijgen in de toekomst. Het is daarom belangrijk om deze mythes te ontkrachten met actuele info. De lokale huisapotheker is de ideale zorgverlener om burgers te sensibiliseren en informeren. Het VAN-netwerk wil tijdens hen Maand van de Preventie daarbij ondersteunen. Huisapothekers zijn immers een betrouwbare bron van informatie en verwijzen door waar nodig.
De belangrijkste doelstelling van deze campagne is bewustwording creëren bij burgers en doorverwijzen indien nodig. Daartoe worden apothekers opgeleid. Zij zijn de meest laagdrempelige zorgverlener en iedereen komt wel eens langs bij een apotheek. Dat maakt de apotheker de ideale schakel om de nood aan preventie onder de aandacht te brengen bij hun patiënten. De campagne wordt inhoudelijk mee ondersteund door Stichting tegen Kanker en Euromelanoma. VAN werkt ook samen met dermatologen die hun expertise en inzicht geven voor de opleiding en het campagnemateriaal.
Vorming en sensibiliseringsmateriaal
Huidkanker is natuurlijk een complex en vaak een gevoelig thema om over in gesprek te gaan. Daarom heeft het VAN-netwerk een aantal ondersteuningsmaterialen ontwikkeld om deelnemende apothekers te helpen. Eind april schreven meer dan 500 apothekers zich in voor de bijhorende webinar. Het project en de campagnematerialen werden daarin grondig geduid. Er werd onder meer gesproken over verschillende zonnecrèmes, het belangrijkste middel in het voorkomen van huidkanker. Apothekers werden ook opgeleid om te sensibiliseren over beschermende kledij, welke uren van de dag het meeste risico hebben, tijdig schaduw opzoeken, niet onder de zonnebank gaan etc. We konden hiervoor rekenen op dermatoloog Dr. Thomas Maselis (Euromelanoma) en Prof. An Goossens (KU Leuven). “Je dokter, huisapotheker, maar vooral jijzelf. Eén front tegen huidkanker. Je huid goed tegen de zon beschermen, het tijdig ontdekken van verdachte huidvlekjes, en huidkanker maakt geen kans”, aldus Dr. Maselis.
Deelnemende apothekers werden ook voorzien van een uitgebreid pakket sensibilisatiemateriaal. Dit bevat onder meer affiches om in de apotheek te tonen dat patiënten er terecht kunnen voor advies over huidkanker en flyers met nuttige extra informatie. Met deze materialen kan de apotheker aan de slag om de patiënt grondige algemene info en advies te geven. De hele campagne werd ook beknopt uitgelegd in een video door Karel Verlinde, projectleider van het focusdomein Preventie VAN.
Concrete data
Een ander doel van de campagne is om de rol van de apotheker aan te tonen aan de overheid aan de hand van concrete data. Om te weten welke impact ze hebben, zullen de apothekers al hun inspanningen in kaart brengen, van sensibiliseren tot doorverwijzen naar verdere hulp. Dit door middel van een speciaal ontwikkelde flowchart die hen helpt bij het registreren van hun acties in het kader van de campagne. De resultaten worden later gebundelde en voorgelegd aan de Vlaamse overheid. Zo zetten we het belang en de vooruitgang in kaart met onbetwistbare cijfers. Prof. Lies Lahousse (UGent), verantwoordelijk voor de data-analyse, volgt het project met veel belangstelling op. “Dataverzameling kan ons een beter zicht bieden op het aantal doorverwijzingen dat een sensibilisatiecampagne vanuit de apotheek oplevert, en of patiënten globaal gezien daarna frequenter naar de apotheek terugkeren voor bijvoorbeeld huidbescherming”, aldus Prof. Lahousse.
Apothekers in de officina zijn met deze tools en kennis alvast klaargestoomd om een gesprek aan te gaan met hun patiënten in aanloop van de komende zonnige maanden. “Dit jaar is een zeer actueel thema. Zeker omdat er veel mensen naar de zon vertrekken, denk ik dat dit een grote opportuniteit is voor elke apotheker om zijn meerwaarde in de verf te zetten”, zegt apotheker Philippe Van Reeth in een videogetuigenis.
