Image
Vlaanderen en het Brusselse Gewest tellen momenteel zo’n 141 000 mensen met dementie en dat aantal zal volgens prognoses meer dan verdubbelen tot 283 000 in 2070. Dit vooruitzicht noopt tot actie. Het nieuwe dementieplan bevat de prioriteiten voor de komende vier jaar. Het focust op de typische Vlaamse bevoegdheden: preventie, optimaliseren van de kwaliteit van zorg – zowel in de thuisomgeving als in de woonzorgcentra –, ondersteuning van mantelzorgers en het uitdragen van een genuanceerde beeldvorming over de aandoening met het doel de bestaande taboes te doorbreken.
Om zorgverleners bewust te maken van de problematiek stelt het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen de prevalentiecijfers van de verschillende vormen van dementie beschikbaar aan onder meer de eerstelijnszones en gemeenten. Apothekers zullen dus binnen hun eerstelijnszone kunnen meewerken aan multidisciplinaire projecten rond het thema.
Referentiepersonen
De Vlaamse overheid wil kennisverhoging stimuleren, niet alleen bij huidige, maar eveneens toekomstige zorgprofessionals. Er wordt specifiek ingezet op artsen, waarbij men referentieartsen zal inschakelen die de huisarts kunnen ondersteunen bij tijdige diagnostiek en complexe situaties. Daarnaast maakt men werk van richtlijnen rond de risicofactoren en signalen van dementie die bruikbaar zijn door verschillende zorgverleners, waaronder de apotheker. Zo kan men tijdig doorverwijzen naar de huisarts.
Dit dementieplan straalt de nodige ambitie uit, vooral ten gunste van wie nog met dementie thuis woont, en dat is met 70% de grootste groep. Wij zijn tevreden dat er aandacht wordt besteed aan de invoering van de functie van referentiepersoon in de thuiszorg en de referentiearts dementie. Deze laatste dient een baken moet zijn voor collega-huisartsen met vragen over de problematiek.
Naast de acties voor zorgverleners zet men in op wetenschappelijke kennis en bewustwording bij de bevolking. In 2018 en 2019 werd een eerste campagne georganiseerd om bewustwording over leefstijl en dementie te verhogen, de SaniMemorix-campagne, waar ook VAN aan meewerkte. Vlaanderen was daarmee internationaal pionier, buurlanden als Duitsland, Luxemburg, Nederland en ook Noorwegen sloten zich bij de campagne aan. Samen met de partnerorganisaties en zorgverleners op het terrein blijven de Vlaamse overheid en het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen de burger bewust maken van de link tussen hersenen en gezonde leefstijl. Extra aandacht wordt besteed aan groepen die een hoger risico hebben op dementie, zoals mensen met een verstandelijke beperking of een migratieachtergrond. Hiervoor voorziet men extra sensibiliserings- en preventiecampagnes, en zet men in op sleutelfiguren binnen de buurt.
Dementie in de samenleving
Het verder uitdragen van een genuanceerde beeldvorming over de aandoening blijft een belangrijk aandachtspunt in het nieuw dementieplan. Heel wat lokale besturen en organisaties bouwen aan een ‘dementievriendelijke’ gemeente of zorgzame buurt. Ook apothekers leveren hieraan een bijdrage via FAZODEM. Deze initiatieven beogen dat personen met dementie een betekenisvolle rol kunnen opnemen in de samenleving, een gevoel van betrokkenheid ervaren, kunnen deelnemen aan het sociale en culturele leven en correct worden benaderd.
Dementiezorg vereist per definitie een multidisciplinaire aanpak. Daarom dient ook goed nagedacht te worden over hoe deze broodnodige functies relatie houden met de verschillende actoren in het werkveld, een ervaring die we eerder al konden aantonen met het FAZODEM-project met de apothekers.
Jongdementie
Ook jongdementie krijgt de komende vier jaar extra aandacht. De Vlaamse Overheid en de verschillende partners brengen de huidige ondersteuningsmogelijkheden in kaart en we maken dit voldoende kenbaar bij de betrokken zorgverleners en welzijnswerkers. Op die manier werkt men aan een snelle doorverwijzing en gepaste ondersteuning.
Een belangrijk punt in het plan is de kwaliteit van zorg voor mensen met dementie. De Vlaamse overheid investeert dan ook in de uitbouw van het kwaliteitskader dementie in twintig woonzorgcentra en thuiszorgorganisaties. Daarnaast is er aandacht voor mantelzorgers, waarbij wordt voorzien in een aanbod psycho-educatie, praatgroepen en aandacht voor interactie en ontmoeting.
VAN kijkt alvast uit naar een constructieve samenwerking met de Vlaamse Overheid en het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen om de acties uit dit nieuwe plan om te zetten in de praktijk.
Wil je meer weten over het FAZODEM-project? Neem een kijkje op de website van het Expertisecentrum.
Je kan er het afsluitende webinar herbekijken. De FAZODEM-map (en de verschillende onderdelen) kan je bestellen via VAN of je beroepsvereniging.
