Image
Hoe kan je als apotheker écht een patiënt helpen als de zorg voor hen vastloopt? Soms volstaat een klassiek gesprek aan de balie niet en bots je als zorgverlener op muren. Een patiënt kan ontwijkend antwoorden of zijn medisch dossier is versnipperd tussen verschillende zorgverleners. Een nauwere samenwerking is dan nodig om deuren te openen.
Apotheker Geert Van de Voorde besloot een recente casus op een nieuwe manier aan te pakken. Samen met een huisarts organiseerde hij een gezamenlijke consultatie, met ook de patiënt en diens partner erbij. Het ging om een complexe psychiatrische casus waarbij de communicatie moeizaam verliep. Wat volgde, was een experiment dat meer duidelijkheid bracht voor de zorgverleners en het vertrouwen en de betrokkenheid van de patiënt versterkte.
“De casus ging over een psychiatrische patiënt waarbij het moeilijk was om de juiste informatie te krijgen, zowel bij de arts als bij mij als apotheker,” vertelt Geert. “Het ging om iemand die al bij heel wat artsen was geweest en telkens hetzelfde antwoord kreeg. Als hij dat niet wilde horen, vertrok hij gewoon. We zagen in zijn dossier een vreemd patroon van telkens opnieuw opgestarte medicatie, waardoor een duidelijke diagnose moeilijk werd. Daarbovenop kwamen verhalen van de patiënt zelf die niet altijd betrouwbaar waren. De laatste keer kwam hij langs voor medicatie tegen ADHD, omdat hij had gelezen dat dat ‘goedkoper’ kon. Dat was voor mij een alarmsignaal. En van daaruit is het idee van een gezamenlijke consultatie gegroeid.”
Info samenleggen
De consultatie vond plaats in de vertrouwde omgeving en privacy van de consultatieruimte van de arts die de patiënt nog maar net raadpleegde. Door met meerdere zorgverleners tegelijk rond de tafel te zitten, veranderde de dynamiek. “Het effect was meteen voelbaar. Door met twee zorgverleners hetzelfde verhaal te brengen, konden we de patiënt beter overtuigen. Hij begreep sneller waar het probleem zat en excuses of ontwijkende antwoorden hielden minder stand.”
Het samenleggen van de informatie uit beide dossiers bleek bovendien een grote meerwaarde. “Door de dossiers naast elkaar te bekijken, ontstond er een veel vollediger beeld. Dingen die eerder versnipperd leken, vielen plots op hun plaats. Voor ons was dat verhelderend, maar ook voor de patiënt. Hij zag duidelijk dat arts en apotheker op één lijn zaten en dat we samen aan hetzelfde doel werkten.”
Traject op maat
“De patiënt kreeg het gevoel dat hij goed omkaderd was en dat we het beste met hem voorhadden,” zegt Geert. “Hij voelde zich eindelijk serieus genomen. Samen konden we een traject uitwerken dat helemaal op maat was. We hebben beslist om een slaaponderzoek te laten uitvoeren en tegelijk een afspraak bij de neurologie te regelen. In het dossier vonden we aanwijzingen dat er jaren geleden al sprake was van een beginnende problematiek. Daar zijn we nu op doorgegaan. Intussen is dat traject opgestart. We maakten afspraken met arts, apotheker, patiënt én partner, en iedereen stond daarachter.”
Door de partner actief te betrekken, konden arts en apotheker ook aan de thuissituatie werken. Dat zorgde voor meer draagvlak en continuïteit. “Je merkt dat de patiënt zich minder alleen voelt en sneller de stap zet om afspraken na te komen.”
Vertrouwen
De aanpak vergde in het begin wel wat uitleg. “We moesten eerst kaderen waarom we deze aanpak gebruikten. Voor de patiënt was het even wennen, maar eens hij begreep dat dit in zijn voordeel was, werkte hij volledig mee. Hij voelde zich zelfs sterker betrokken. Voor hem was dit een teken dat we het menen en dat zijn gezondheid onze gezamenlijke zorg was. Voor ons is hij een vaste patiënt en de rol van de apotheek is daarin belangrijk. Hij heeft ook toegezegd om die opvolging mee te bewaken, dus alleen al daarom was dit waardevol.”
Ook voor de arts was de aanwezigheid van de apotheker een duidelijke meerwaarde. “We zaten letterlijk samen achter het bureau, patiënt en partner tegenover ons. Dat beeld alleen al toonde samenwerking. Voor de arts was het bovendien verrijkend dat ik mijn kennis over medicatie inbracht. Het leidde zelfs tot de ontdekking van een verdoken pathologie, waardoor we een specialist konden betrekken. Zonder dit gezamenlijke gesprek hadden we dat wellicht niet opgemerkt.”
Naar structurele samenwerking
Geert ziet zeker potentieel om dit model vaker toe te passen, al wijst hij ook op verbeterpunten. “Het lijkt me interessant om deze aanpak op te nemen voor patiënten die het nodig hebben. Wel zou ik aanraden om vooraf een apart overleg met de arts te houden. Nu hadden we enkel kort telefonisch contact, maar wat meer voorbereiding kan de consultatie nog efficiënter maken.”
Hij vindt ook dat we veel kunnen leren van de aanpak van klinische apothekers in ziekenhuizen, waar gezamenlijke consultaties met specialisten al ingeburgerd zijn. “Een draaiboek lijkt me hier zeker nuttig. Zo wordt het makkelijker om dit ook in de eerste lijn vorm te geven. Naar mijn gevoel kunnen we via dit soort geïntegreerde zorg nog veel gezondheidswinst boeken. Niet alleen in samenwerking met artsen, maar ook met thuisverpleging en thuiszorg. Geïntegreerde zorg lijkt me echt belangrijk voor de toekomst.”
Advies voor collega’s
Voor Geert was dit nog maar een eerste ervaring en een voorzichtige stap, maar het potentieel is groot. Een korte lijn met de huisarts en de patiënt centraal stellen, levert volgens hem echt meerwaarde op. “Je merkt dat de gezondheidsgeletterdheid van de patiënt in zulke gesprekken beter zichtbaar wordt. In de apotheek zelf pikken we dat niet altijd meteen op. Hier konden we er wel op inspelen. Het is belangrijk om vooraf te kaderen waarom je dit doet. Als de neuzen van in het begin in dezelfde richting staan, verloopt het gesprek vlotter en kan je echt resultaten boeken.”
Deze aanpak vraagt misschien een extra inspanning, maar de gezondheidswinst maakt dat meer dan de moeite waard. “Samen rond de tafel gaan met arts en patiënt werkt. En dat is wat uiteindelijk telt.”
